Duurzaam wildplukken, is dat mogelijk?

19 sep Duurzaam wildplukken, is dat mogelijk?

Duurzaam wildplukken

Dit artikel verscheen gedeeltelijk in het Voedselbossen Magazine. Dit is de uitgebreide versie.

Van de Ego naar Eco mindset

Hoe duurzaam is wildplukken? Dat is een vraag die ik vaak gesteld krijg tijdens een wildplukwandeling. Of wildplukken duurzaam is, hangt helemaal af van hoe jij wildplukt. Wildplukken kan absoluut niet duurzaam zijn en de natuur en de dieren berooid achterlaten. Maar als je je een hoeder van de aarde voelt kan wildplukken zelfs bijdragen aan meer natuur en meer voeding voor de dieren.

De wildplukkers die ik ken zijn grote natuurliefhebbers. Juist die innige band met het landschap om ons heen hebben we nodig om ons dieper bewust te worden van de impact van alle keuzes die we maken. De hele dag door maak je namelijk keuzes die effect hebben op de natuur. Van wat je ontbijt, welk vervoer je gebruikt naar je werk, welke spullen je koopt tot aan hoe lang je achter een scherm zit. Dit heeft impact op de natuur om ons heen en de natuur ver weg.

Van Ego naar Eco

We mogen van de Ego naar een Eco mindset gaan. Ego is van nemen, bezit en ik. Je voelt je boven de natuur staan, je vergeet dat je natuur bent. Vooral als er een economische waarde in zit komt de Ego mindset naar boven. Denk aan restaurants die alle vlierbloesems van een struik halen, of dat hele gebieden in Amerika leeggeroofd worden van de (wilde) witte salie.

Aan de andere kant is er de Eco mindset. Eco is van delen, verbinding en eenheid. In de Eco mindset ben je een hoeder van de aarde, je bent de natuur zelf. Je observeert voordat je handelt, wildplukt zonder sporen achter te laten en voelt je verbonden met alles om je heen. Dit is de mindset die inheemse volkeren al duizenden jaren toepassen. Inheemse volkeren behoren tot de belangrijkste beschermers van de aarde, terwijl ze óók uit hun leefgebied oogsten voor voeding, medicijn en materiaal.

De bron van je voeding weten

Als je geen wilde eetbare planten wil oogsten en eten omdat je dit niet duurzaam vind, ga je vaak voor je groente naar de supermarkt.

Maar is de impact op de natuur voor deze groente?

De anonieme groente uit de supermarkt worden geteeld op monocultuur wijze, er komen veel bestrijdingsmiddelen aan te pas, er worden veel fossiele brandstoffen gebruikt, en er zit nauwelijks meer leven in de bodem en op het land. Zie jij veel dieren op een monocultuur akker?

Als je biologische groente koopt of een eigen moestuin hebt, is er vaak ook weinig biodiversiteit en natuur te zien.

Gelukkig komen er steeds meer permacultuur/no dig tuinderijen. Een kaart met daarop deze tuinderijen vind je hier.

Wildplukken brengt ons bij de bron van onze voeding. We zien opeens met eigen ogen wat de impact van ons handelen is. Of er vervuiling is, hoeveel planten we weghalen. We zien een diertje wegschieten, we zien de insecten op de bloemen. Volgens mij kun je dus beter je eigen wilde planten oogsten en de impact van je handelen zien en hierin goede keuzes maken, dan de anonieme groente uit de supermarkt kopen.

Observeren

Observeren voordat je gaat handelen mogen we leren van de inheemse volkeren.
Door te observeren zien we de impact van ons handelen en kunnen we duurzame wildpluk keuzes maken.

Observaties die je kunt maken:

• Staan bepaalde planten dicht op elkaar, kan ik sommige oogsten om te eten zodat andere meer licht krijgen?
• Hoe wordt het beheer gedaan? Kom regelmatig naar het gebied en kijk wat er anders is. Ook kun je zelf al veel invullen. Bijvoorbeeld als er in een heidegebied dennenboompjes staan weet je al dat deze een keer gekapt gaan worden. Sommige graslanden maaien ze regelmatig, kruiden kun je daar dus duurzaam oogsten.
• Welke sporen van welke dieren zie ik? Welke insecten en kleine diertjes neem ik waar? Wat zullen ze eten?
• Hoeveel planten staan hier? Is er overvloed of zijn er maar enkele? Bij overvloed kun je wat oogsten, bij enkele planten laat je deze staan
• Wat gebeurt er als ik de top van deze plant oogst? Als ik de volgende keer kom, heeft de plant dan meer toppen of bloemen gemaakt?
• Als ik hier veel oogst, is er dan volgend jaar nog genoeg voor iedereen?

Verbinding met het landschap om je heen

Een band met de planten om je heen ontwikkelen is zo waardevol. Ik ben vrienden met de brandnetels, de klis, kleefkruid, sint-janskruid, bijvoet etc. Ik kijk hoe het met ze gaat, oogst hun zaden om ze te verspreiden, oogst hier en daar om te eten of te verwerken tot medicijn. Ik zorg voor ze en wil dat het goed met ze gaat. Door te wildplukken ontwikkel je een band met het landschap om je heen.

Andere tips om duurzaam te wildplukken:

• Hoe kan ik oogsten zonder dat ik sporen achterlaat? Hoe kan ik zo wildplukken dat niemand ziet dat hier iemand is geweest.
• Kan ik toestemming aan de plant vragen? Kom tot rust, maak verbinding met de plant en vraag de plant of je deze mag oogsten. Je voelt/hoort een zachte ‘nee’ of ‘ja’. Oefening baart kunst.
• Oogst maximaal 25%. Dan is er nog genoeg over voor de dieren, voor de voortplanting en voor een eventuele volgende wildplukker.
• Als het heeft gestormd liggen er overal sparren- en dennentakken op de grond. Duurzaam wildplukken!
• Oogst paddenstoelen in een nettenzakje waardoor de paddenstoel zijn sporen kan verspreiden
• Oogst geen zeldzame planten
• Gebruik de planten die je oogst en laat ze niet weg schimmelen
• Wildpluk in je eigen tuin of op de biologische tuin in de buurt
• Oogst invasieve planten die de natuur overnemen

En probeer extra natuur te creëren en iets terug te geven:

• Maak wilde zaadbommen en verspreid deze op braakliggende terreinen
• Ruim afval op in de natuur
• Creëer voedselbossen en permacultuur tuinen
• Geef educatie over de natuur, wildplukken, permacultuur, voedselbossen etc.

Wat als iedereen zou wildplukken?

En wat als iedereen zou wildplukken is ook een vraag die ik soms krijg. Nou, de meeste mensen hebben geen zin/tijd om naar de biologische boer om de hoek te fietsen, laat staan om te gaan wildplukken. Mochten steeds meer mensen gaan wildplukken is het voedselbos en de permacultuurtuin een mooie uitkomst. Het creëren van extra eetbare natuur is zo waardevol.

De vraag: is wildplukken duurzaam? Hangt er dus helemaal vanaf met welke mindset je je verbindt. Wees een hoeder van de aarde.