31 jan Super paddenstoel: Chaga / berkenweerschijnzwam
Chaga – De diamant van het bos
Zijn jullie al bekend met chaga?
Een méga geneeskrachtige zwam (eigenlijk de voorloper van de paddenstoel) die je voornamelijk op berken kan vinden.
Het lijkt op een stuk verkoold hout, diep zwart en met van binnen een goud/oranje kleur.
Chaga heeft prachtige volksnamen, bijvoorbeeld ‘diamant van het bos’ ‘koning van het woud’ of ‘geschenk van god’
Nu vraag je je vast af waarom chaga als koning wordt gezien?
Chaga is een krachtpatser voor je immuunsysteem. Hij heeft je lichaam extra kracht zodat je lichaam indringers kan bestrijden, zoals toxinen, virussen, bacterien, schimmels en gisten. Chaga is een van de beste bronnen van betulinezuur, waarvan bekend is dat het bij contact kankercellen doodt. Chaga wordt vaak voorgeschreven bij natuurlijke kankerbehandelingen en preventieve protocollen.
Je betaalt online al gauw €100 per kilo, leuker om dan zelf te speuren in het bos en te wildplukken toch?
Hoe je chaga kan herkennen, duurzaam(!) kan oogsten, de rol van chaga bij inheemse volkeren, hoe je chaga kunt bewaren en verwerken en wat je er mee kunt maken vertel ik in de podcast aflevering en in deze blogpost.
Naamgeving
Chaga, ook wel de koning van de paddenstoelen of de diamant van het bos genoemd.
In de Scandinavische en Russische culturen zien ze chaga als de koning van het woud.
De naam chaga (tchaga) komt uit het Russisch.
Nederlands: Berkenweerschijnzwam
Latijns: Inonotus obliquus
Engels: Clinker polypore, cinder conk
Fins: pakuri
Noors: kreftkjuke
Duits: tschagapilz
Japans: kabanoanatake
Volksnamen: diamant van het bos, koning van de paddenstoelen, geschenk van god
Herkennen
Veel mensen verwarren de knoestige knobbels van de berk met Chaga. Maar Chaga is donkerder van kleur, hij lijkt op houtskool.
Chaga is te herkennen aan de kurkachtige structuur. Hij is gitzwart van buiten en vaak deels goud-oranje-geel van binnen.
Dit is niet het vruchtlichaam zelf, maar bestaat uit een compacte massa myceliumdraden, eigenlijk het voorstadium van de paddenstoel.
Groei
Chaga houdt van de kou, hou kouder het weer hoe beter.
Naast berken kun je chaga af en toe vinden op vlier, es, beuk, iep en heel soms op de appelboom.
De lijst met voordelen die chaga te bieden heeft, wordt grotendeels tenietgedaan als de chaga afkomstig is van een andere soort dan berk.
Berkenweerschijnzwam leeft in harmonie met de bomen waarop hij groeit. Als hij eenmaal op een boom zit groeit hij zeer langzaam zodat hij de gastheer niet verstoort. Chaga groeit uit wonden die zijn opgelopen na stormen en andere inslagen die takken breken. Chaga voedt zich met de nutriënten van de berk en concentreert deze stoffen.
Voorkomen
Sommige mensen zeggen dat maar 1 op de 20.000 berken chaga op zich heeft groeien.
Maar op de Verspreidingsatlas zie je dat de berkenweerschijnzwam algemeen in Nederland is.
Als ik een boswandeling maak zie ik meestal wel een berk waar chaga op groeit, alleen soms heel hoog.
Geschiedenis/cultuur
- Chaga wordt al eeuwen gebruikt in de traditionele Siberische, Koreaanse, Chinese en Scandinavische kruidengeneeskunde.
- Shen Nung (2696 voor Christus) wordt vereerd als de vader van de Chinese geneeskunde. Shen Nung noemde chaga de ‘Koning van de Kruiden’.
- Ook is bekend dat de Khanty-bevolking in West-Siberië (twaalfde eeuw) chagathee om zijn geneeskracht dronken.
- In de inheemse Canadese cultuur geloofden de First Nations-mensen in de wijsheid van Chaga en de Berkenboom en gebruiken Chaga al eeuwenlang.
- Chaga wordt in Rusland al in de 16e eeuw gebruikt voor verschillende vormen van kanker. voeden). De grootvorst van het Kievse Rijk, tsaar Vladmir Monamakh, gebruikte chaga-paddenstoelen om zijn liptumoren te genezen.
- In 1955 werden chaga-paddenstoelen in Rusland officieel erkend als medische behandeling.
- In 1968 schreef een Russische romanschrijver over de voordelen van chaga-paddenstoelen in een roman getiteld ‘Cancer Ward’, waarin de westerse wereld kennis maakte met chaga-paddenstoelen.
- In Siberie wordt chagathee gedronken als medicijn en gebruikt voor de huid. Ook Siberische sjamanen heben chaga altijd al gebruikt.
Geneeskracht
Inhoudsstoffen, vitamines, mineralen
Chaga bevat veel anti-oxidanten, zo heeft chaga een ORAC-waarde (zo worden anti-oxidanten gemeten) van ruim 146.000: hiermee heeft chaga een der hoogste ORAC-waarden. Blauwe bessen hebben bijvoorbeeld een score van 4,669.
Chaga is een van de beste natuurlijke bronnen van SOD. Dit is een superantioxidant, die onder andere je lever reinigend, en je celmembraan beschermd. Chaga bevat 25 tot 50 x meer SOD dan andere medicinale paddenstoelen en meer SOD dan andere rijke bronnen zoals gerstegras of zeewier.
Chaga is rijk aan vitamine A, C, B, D en E en mineralen zoals mangaan, ijzer, calcium, zink en selenium.
Calcium – 1100, koper – 2.8, ijzer – 8.9, magnesium – 1000, mangaan – 320, fosfor – 150, kalium – 51000, selenium 0.011, zwavel – 190, zink – 69 ppt per 100 gram.
Eigenschappen
Het bevat krachtige antibacteriële, antivirale, ontstekingsremmende, antimicrobiële, schimmelwerende, anti-candida en anti-parasiet eigenschappen.
Immuunsysteem
Chaga is rijk aan bèta-glucanen die het immuunsysteem dramatisch kunnen versterken. Chaga kan het aantal witte bloedcellen herstellen door de productie van lymfocyten, monocyten, neutrofielen, basofielen en eusinofielen. Zodat je lichaam indringers kan bestrijden, zoals toxinen, virussen, bacterien, schimmels en gisten.
Een ideale keuze voor mensen die lijden aan auto-immuunziekten zoals chronisch vermoeidheidssyndroom, reumatoïde artritis, lupus, fibromyalgie, prikkelbare kom syndroom, de ziekte van Chron, lymfoom, bursitis, gordelroos en PCOS.
Chaga bevat het hoogste gehalte aan superoxide dismutase (SOD) ter wereld, een enzym dat de afbraak van vrije radicalen bevordert en waarvan is aangetoond dat het zeer effectief is bij de behandeling van de ziekte van Parkinson, Alzheimer, de ziekte van Lou Gehrig, jicht, sclerodermie, artrose en cataract. De ontstekingsremmende eigenschappen maken het ideaal voor mensen met PDS, artritis, colitis, blaasontsteking, tendinitis, oedeem, astma, coeliakie en acne.
Het versterkt ook de rode bloedcellen en het beenmerg en houdt het aantal bloedplaatjes in evenwicht.
Ontstekingseiwitten
Chaga houdt ontstekingseiwitten op afstand, die het gevolg zijn van een overdreven reactie van het lichaam op een pathogeen of toxine. Deze overdreven reactie vind plaats doordat het immuunsysteem haast maakt om een brand te blussen.
Ontstekingseiwitten kunnen resulteren in de verwijding van bloedvaten (die tot bloedingen kunnen leiden), netelroos, uitslag en koorts. Drink je chagathee dan is je lichaam veel beter uitgerust om met pathogenen en toxinen om te gaan.
Chaga is een van de meest medicinale hulpmiddelen en algemene tonicums van de eeuw. De fytochemicalien die er in zitten zijn fantastisch voor het bestrijden van kanker, het reguleren van de bloedsuikerspiegel, het versterken van de bijnieren, het reguleren van de rest van het hormonale systeem, de afbraak en oplossing van biofilm en het vernietigen van schadelijke schimmels in het darmkanaal.
Tegen kanker
Chaga is een van de beste bronnen van betulinezuur, waarvan bekend is dat het bij contact kankercellen doodt. Chaga wordt vaak voorgeschreven bij natuurlijke kankerbehandelingen en preventieve protocollen.
Uit onderzoek is gebleken dat Chaga bijzonder gunstig is bij darm-, maag-, baarmoederslijmvlies-, long-, borst- en prostaatkanker.
Niet alle vormen van kanker kunnen onder controle worden gebracht met chaga. Maar chaga kan nog steeds de pijn verminderen, en de groei van kanker stoppen of vertragen. Sommige minder gevorderde gevallen van kanker kunnen worden gepakt en de verspreiding ervan kan worden voorkomen.
Een anti-kanker chaga dieet bevat elke dag 8 sterke koppen chaga thee. Goed te combineren met andere medicinale paddenstoelen zoals reishi, eikhaas of elfenbankjes.
Chaga werd in 1955 door de Medische academie van Wetenschappen in Moskou goedgekeurd voor openbaar gebruik tegen kanker.
Chaga ondersteunt chemotherapie en andere kankerbehandelingen, waarschijnlijk om drie redenen:
- De betuline in chaga heeft krachtige leverbeschermende effecten, die helpen bij het ontgiften van de chemotherapeutische chemicaliën en stralingsschade.
- De buitengewone antioxiderende eigenschappen van chaga onderdrukken zeer snel de sterke oxidatieve schade aan gezond weefsel veroorzaakt door radioactieve chemotherapie
- Chaga’s melanine kan radioactieve isotopen binden in minder giftige vormen waardoor de ontgifting van radioactieve elementen kan plaatsvinden.
Veiligheid
Chaga is veilig voor alle leeftijden (1-101+ jaar oud), en voor alle levensfases. Ook tijdens zwangerschap en borstvoeding.
Er zijn geen bijwerkingen gerapporteerd.
Duurzaam oogsten
Chaga bedekt de wond van de berk en beschermt deze tegen binnendringende micro-organismen. Chaga-paddenstoelen kunnen tot 20 jaar op levende berk groeien; als je het op de juiste manier oogst, kun je tijdens de levensduur 3 tot 5 keer oogsten.
Als alle Chaga uit de gastboom wordt gehaald, zal de boom bezwijken voor een infectie of ziekte en binnen een paar jaar sterven.
De Chaga zal niet opnieuw groeien en zal nooit de kans krijgen om vrucht te dragen en zich voort te planten.
Laat bij het oogsten van de wilde Chaga dus altijd 2,5 tot 5 cm achter, zodat de boom beschermd blijft en de chaga opnieuw zal groeien.
Hoe plant de chaga zich voort?
Eén tot twee jaar nadat de gastheerboom is gestorven, begint de chaga-schimmel een groot netwerk van buisvormige poriën te vormen, verborgen onder de schors van de dode gastheer. Hieruit komt uiteindelijk het vruchtlichaam en zo kan de berkenweerschijnzwam zijn sporen verspreiden.
- Chaga van dode of omgevallen bomen staat bekend als zwarte of dode Chaga en is hoogstwaarschijnlijk besmet met mycotoxinen.
- Oogst geen chaga die zowel van binnen als van buiten zwart is.
- Oogst geen chaga van bomen die groeien op of onmiddellijk in de buurt van verontreinigde gronden, molens, waterkrachtcentrales, industrie enz.
Hoe te oogsten?
De commerciële oogsters doen het met een zaag, bijlen en messen.
Zelf voelt dit voor mij niet goed en haal ik er vanaf wat ik met de hand of met behulp van een steen kan oogsten. Dit voelt voor mij als de meest natuurlijke manier waar de boom en de zwam het minste last van hebben.
Volgens David Wolfe: “Metalen bijlen zijn een schok voor elke boom vanwege het verstorende paramagnetische effect van het ijzer-staal op het hout”
Het duurt een paar jaar voordat er weer nieuwe chaga is gaan groeien op de plek waar je hebt geoogst.
De grootste concentratie aan geneeskrachtige betuline zit in de zwammen boven de 1,5 meter hoogte. En in oudere bossen omdat daar de ondergrondse mycelium netwerken al aanwezig zijn en extra voedingsstoffen rondbrengen. Ook zit de meeste geneeskracht in de goud/oranje stukken.
Bewaren
Drogen
- Geoogste chaga droog je in directe zonlicht voor meerdere dagen. ‘s avonds leg je de chaga in huis, de volgende ochtend leg je hem weer in de zon.
- Je kunt chaga ook drogen in een droogoven op 40 graden of in een normale oven op een lage temperatuur (onder de 90 graden) Let dan wel goed op dat de chaga niet verbrand.
Bewaren
- Als de chaga nog te groot is kun je deze kleiner maken door de brokken in een theedoek te wikkelen en er met een hamer op te slaan
- Bewaar de brokjes in een glazen, luchtdicht potje. Het liefst miron-violet glas.
- Is het niet zo vochtig in huis? Maak dan een berkendoosje en bewaar ze daar in, zie de video hierboven
Gebruiken
Het beste kun je chaga gebruiken als fijn poeder, dat is de beste vorm voor de opname van de voedingsstoffen. Hiervoor kun je de chaga in een theedoek wikkelen en erop slaan met een hamer. De kleine brokjes kun je in een sterke keukenmachine doen of met een vijzel tot poeder vermalen.
Het poeder kun je gebruiken in een smoothie of er thee van maken.
Voor het beste resultaat voeg je rauwe honing toe, hierdoor kunnen de medicinale stoffen dieper doordringen in moeilijk bereikbare plekken waardoor bepaalde lichaamsfuncties worden versterkt. (Medical Medium)
Zelf gebruik ik de brokken om thee van te zetten omdat dit makkelijker is.
Het liefst laat je het 3-4 uur in heet water trekken, maximaal 75 graden. Niet koken omdat dan de levende schimmel doodgaat.
Chagathee
Je kunt de Chagabrokken met water op het vuur zetten, heb je een houtkachel? Zet het pannetje dan daarop. Zelf hebben wij een houtgestookt fornuis, elke dag staat hier een pannetje chaga op te trekken. Ik doe de chagathee in de havermout, drink het met wat kaneel, gember en ahornsiroop als een heerlijk drankje of gebruik het om koffie te zetten.
Elke dag giet ik er weer extra water bij. Na één keer trekken zijn de brokken zacht en kun je ze met de hand kleiner maken.
Je kunt de thee kruiden met bijvoorbeeld wat kaneel, gember en ahornsiroop of rauwe honing. Door de rauwe honing kunnen de medicinale stoffen dieper doordringen in moeilijk bereikbare plekken waardoor bepaalde lichaamsfuncties worden versterkt. (Medical medium)
Thee combinaties
In de kruidengeneeskunde worden vaak combinaties gemaakt van een primair kruid die ondersteund wordt door een tweede en derde kruid die het primaire kruid helpen leveren, versterken en in balans brengen.
Een typische en traditionele combinatie van chaga thee kan bevatten:
- Chaga, berkenzwam en brandnetel. De berkenzwam kan je overal in het bos vinden en ook de brandnetel is goed te wildplukken.
Olie aftreksel
- 100 gram olie (kokos, cacaoboter, olijfolie,)
- 25-50 gram chagapoeder
Giet de olie met chagapoeder in een pannetje en laat dit au bain-marie minstens een uur tot een aantal uur trekken.
De chaga-olie kun je gebruiken voor saladedressings, zelfgemaakte chocolade, desserts etc.
Ook kun je de chaga-olie gebruiken voor zelfgemaakte verzorgingsproducten. Bijvoorbeeld je eigen zeep, scrub, zalf etc.
In de keuken
Chagathee smaakt heel mild. Een heel sterk aftreksel kan bitter smaken. Chaga bevat vanillezuur, waardoor de thee een vleugje vanille bevat.
Als je chaga thee maakt kun je deze thee gebruiken voor alles waar je vocht in moet gebruiken. Bijvoorbeeld door je havermout, door een soep, als je rijst/graan kookt, door pannenkoekenbeslag etc.
Chagapoeder kun je toepassen in desserts, zoals energieballetjes, smoothie, door gerechten, ook kun je er thee van maken. Eigenlijk gebruik je het een beetje zoals cacaopoeder, maar dan met een andere smaak.
In de online winterkruidencursus vind je Linda haar chaga-sneeuwbal praline recept.
Recept
Drankjes
Overig
Kopen
Geen zin om zelf te speuren naar Chaga? Dit merk zegt dat ze duurzaam chaga oogsten en 10-25% achterlaten zodat de chaga weer door kan groeien.
Ander gebruik
- Chaga produceert een zoet geurende wierook
- Te gebruiken als aanmaakhout om vuur mee aan te maken, dit vind ik zelf alleen zonde van de geneeskracht.
- Je kunt chagathee als kompres gebruiken op een zieke boom. Je plaatst het kompres op de infectie, hierdoor zal deze sneller genezen en is de boom later ook beter beschermd tegen infecties.
- Je kunt je kleding ermee verven. Kook chaga enkele uren in een pan met water. Laat de thee een beetje afkoelen totdat je niet meer je handen eraan verbrand en laat je kleding voor 24 tot 36 uur weken.
Spiritueel
- Gebruik als moxa behandeling om de energiemeridianen van het lichaam te stimuleren, dit wordt nu met bijvoet gedaan.
- “Achter de dunne sluier van de materiële wereld schuilt een ontzagwekkend universum van magie. Paddenstoelen komen uit dit rijk. Het consumeren van dit legendarische superkruid helpt je verbinding te maken met die mysterieuze verborgen wereld, onze dag op te fleuren en onze verbeelding te activeren” – David Wolfe – Chaga
