Kruidenrook

Ken je dat gevoel wanneer je huis (redelijk) schoon is, maar je toch het gevoel hebt dat er iets niet goed zit? Alsof er een energie hangt die niet prettig is. Bijvoorbeeld als je bezoek hebt gehad waar je niet blij van werd, of nadat je een vervelende discussie hebt gehad met je partner of kind. Ons huis en de ruimtes waarin we leven kunnen veel van onze energieën in zich opnemen. De vreugdevolle, prettige energieën, maar ook de mindere. Denk maar eens aan plekken waar je je op de een of andere manier direct niet op je gemak voelt door de sfeer die er hangt, of wanneer je bij een bezoek aan een eeuwenoude plek (kastelen, ruïnes, steencirkels etc.) direct voelt dat er een enorme geschiedenis hangt, alsof de ruimte ‘vol’ zit ermee. De minder fijne energieën die in ons huis kunnen blijven hangen zijn niet op te lossen door fysiek schoon te maken, we hebben daar een meer energetische reiniging voor nodig. Ik gebruik er graag kruidenrook voor, het liefst van de kruiden die om mij heen groeien.

Kruidenrook is een oeroude manier om met planten te werken. Inheemse volken en religies over de hele wereld gebruiken de rook van kruiden al eeuwenlang in ceremonies en rituelen, hoe klein of groot ook. Kruidenrook is een zuiverend middel en een bijzondere wijze om je met kruiden te verbinden. Een kruidenrookbundel is vergelijkbaar met wierook, maar in plaats van een geurend stokje, bundelen we kruiden bij elkaar met natuurlijk touw en branden dit tot er een kruidige geur vrijkomt. Het zelf maken van kruidenbundels is een simpele maar mooie en meditatieve manier om met kruiden te werken en planten uit jouw tuin of omgeving te gebruiken.

 

“Aromatische kruidenrook werkt zuiverend, voedend en schept ruimte

in huis, lichaam en geest.”

 

Waar gebruik je kruidenrook voor?

Hoewel ieder kruid weer een iets andere werking en geur heeft, kun je kruidenrook heel goed op gevoel gebruiken. De meeste mensen zijn beter bekend met wierook, maar kruidenrook kun je net zo inzetten.

 

  • Om ruimte te scheppen voor een meditatie of (klein) ritueel, voor of nadat je bezoek hebt gehad of om jezelf te reinigen na een lange dag of gebeurtenis.
  • Kruidenrook werkt aardend, brengt je in het hier en nu en kan je stemming verbeteren. Je kunt het hierdoor goed inzetten om weer goed in je lichaam te komen en je door de elementen van kruidenrook (vuur, lucht, aarde) te laten ondersteunen.
  • Het kan een mooi en simpel ritueel zijn om even tot rust te komen. Ik merk dat het branden van kruidenrook vaak zorgt voor een shift in energie, alsof het ruimte en rust schept. Ik vind het daarom een fijn middel om te gebruiken wanneer ik ‘vast’ zit en hulp nodig heb om in een andere energie te komen. Dit is een mooi voorbeeld dat het werken met kruiden niet altijd lichamelijk hoeft te zijn om iets voor je te kunnen betekenen.
  • Als de sfeer in huis niet fijn is om wat voor reden dan ook, zet dan eens een paar ramen open en brand wat kruiden. Vraag eventueel alle zware energieën je huis te verlaten en nodig liefdevolle energie uit. Vaak kan dit bijzonder opluchtend en zuiverend werken.

 

Naast de ceremoniële kwaliteit van kruidenrook, kan het ook heel goed op een meer dagelijkse en praktische manier ingezet worden, zoals bij het reinigen van je huis. Wanneer ik mijn huis schoonmaak, eindig ik vaak met het branden van kruiden om mijn leefomgeving ook qua energie te reinigen. Dit heeft altijd een bijzonder effect, alsof er meer ruimte in huis komt. Je kunt het ook inzetten om losse objecten (bijv. stenen of sieraden) mee te reinigen. Ook als je gaat verhuizen kun je de nieuwe woning energetisch reinigen van de vorige bewoners en gebeurtenissen door middel van onder andere kruidenrook.

Kruidenrook is overigens niet alleen een energetisch middel. Tot het midden van de vorige eeuw werd kruidenrook (Rozemarijn) bijvoorbeeld ook gebruikt in ziekenhuizen om de lucht ermee te reinigen. Dit gebruik was ook in het oude Egypte al bekend. In Nederland werd kruidenrook oorspronkelijk ook vaak ingezet als insectwerend en zuiverend, antiviraal kruidenmiddel als bestrijding van ziektes. Het zou dus een mooi middel kunnen zijn om te gebruiken wanneer de griep in huis heerst.

 

Geur en Decoratie

Verder bevat kruidenrook natuurlijk geur. En geur is een bijzonder iets. Het heeft de kracht om diepe herinneringen op te halen, je te verbinden met het verleden en andere plekken, maar kan ook een weldaad zijn voor je reukzintuig. Kruidenrook kun je goed inzetten om de lucht in huis of auto te verfrissen. Zeker bij geuren die blijven hangen, zoals na het koken, werkt het branden van kruiden goed om dit op te heffen. Zet wel ook altijd ramen en deuren open. Ook kun je de geur van een kruidenbundel gebruiken bij een vaste meditatie of ritueel om je in de stemming te brengen.

Kruidenbundels worden ook weleens opgehangen in huis. Dan brand je ze niet maar hang je ze op voor decoratie en energetische werking van de kruiden. Bijvoorbeeld bij de ingang van je huis, bij je bed of altaar. Dit werd vroeger veel gedaan omdat men geloofde dat de energie van de kruiden door kon werken in de energie van het huis. Afgezien van of je daar iets mee kan of niet, voegen mooie geurige kruiden in huis altijd iets heel fijns toe!

 

 Kruidenbundels kunnen een mooi handgemaakt cadeau zijn! Het kost niet veel tijd om te maken, is leuk en meditatief om te doen en maakt zo een persoonlijk en lokaal geschenk. Ik maak er vaak meerdere tegelijk door het jaar heen zodat ik er altijd een als cadeau kan gebruiken. De ontvanger kan zelf kiezen of ze het gebruiken om mee te branden of als decoratie.

 

Over de kracht van lokale kruiden

Ik denk dat veel mensen de bekende Witte Salie bundels en het geurige Palo Santo hout wel kennen. Deze planten komen uit Noord- en Zuid-Amerika en de oorspronkelijke inheemse volken uit deze gebieden hebben een diepe, oude geschiedenis met deze planten. Omdat het hier in het westen steeds populairder is geworden om met dit soort buitenlandse planten te werken, wordt dit uit winstoogpunt vaak uitgebuit en misbruikt ten koste van de natuur, de kruiden, mensen en de oorspronkelijke cultuur. Deze planten worden vaak zonder respect voor de natuur en bijbehorende volken verbouwd, geoogst en verkocht. Hoewel onze intentie meestal goed bedoeld is wanneer we zoiets kopen, slaan we hiermee eigenlijk de plank mis. Het werken met planten zou juist bij moeten en kunnen dragen aan een betere wereld. En hebben we eigenlijk wel kruiden(producten) uit andere werelddelen en andere culturen nodig? Willen we grote bedrijven steunen om met kruiden te werken? Ik wil je graag uitnodigen om je te verbinden met je eigen roots en land, en te her-inneren welke kruiden en gebruiken passen bij jouw eigen voorouderlijke lijn en omgeving.

Het voelt voor mij zelf natuurlijker en respectvoller om me te verbinden met de planten in mijn omgeving en waar mijn voorouders mee gewerkt zouden hebben. Om deze reden raad ik aan om lokale kruidenproducten te kopen van mensen die transparant zijn over hun werkwijze of vooral; door zelf met kruiden te werken uit je eigen omgeving. Want wist je dat je ook heel goed kruidenrookbundels kan maken van Nederlandse inheemse kruiden? Bijvoet is hier een mooi voorbeeld van en wordt om deze reden ook wel Hollandse Salie genoemd. Met kruiden werken uit je eigen omgeving, waar je ook een verbinding mee op kan bouwen, is vaak fijner dan werken met kruiden uit een ander werelddeel. Hierdoor ben je ook niet afhankelijk van grote bedrijven, weet je precies waar de kruiden vandaan komen en kun je een een intentie of goede energie toevoegen aan je bundel.

 

Een rookbundel van de inheemse Bijvoet (Artemisia vulgaris)

 

Mocht je toch graag met Witte Salie, Palo Santo of andere buitenlandse planten willen werken, zoek dan een verkoper die transparant is over de herkomst en werkwijze. Kunnen ze garanderen dat de planten duurzaam en met respect geoogst worden, voor zowel natuur als mens? Dit kun je het best vinden bij kleinschalige onafhankelijke bedrijfjes die heel bewust inkopen en direct contact hebben met de bron van het product.

 

 

Kruidenwis

Rookrituelen en kruidenbundels vind je terug in vrijwel alle culturen, over de hele wereld, zo ook in Nederland. Het lijkt alsof we hier pas vrij recent zijn begonnen met het branden van wierook, salie en palo santo – maar ook ons land heeft een historie op het gebied van kruidenrook. In plaats van exotische planten uit andere culturen, rookten ze met lokale kruiden. Een oud Nederlands gebruik is het maken van een kruidenwis, al kom je dit in meerdere Europese landen tegen. Dit is een bundel inheemse kruiden en bloemen die traditioneel ieder jaar, vaak rond midzomer (21 juni), geplukt werd voor seizoens- en reinigingsrituelen. Midzomer is het moment waarop de zon op zijn krachtigst is. Planten die rond deze datum geplukt worden zouden dan ook veel ‘zonnekracht’ bevatten. Dit komt van pas wanneer je ruimtes wilt reinigen of om te gebruiken tijdens de donkere wintermaanden. Een kruidenwis werd gezien als een manier om huis en haard te beschermen tegen onheil en negatieve invloeden van buitenaf. Het gebruik van de kruidenbundel was wisselend. Sommige mensen gebruikten de kruidenwisbundels om hun huis en erf energetisch te reinigen op belangrijke punten in het jaar zoals midzomer en midwinter. Anderen hingen de kruidenwis op bij de voordeur of op andere belangrijke plekken. Daarnaast werd het ook ingezet om het huis te reinigen van bacteriën en virussen.

Kruiden die hier vaak in voor kwamen waren meestal wilde inheemse kruiden, bloemen of struiken: Sint-Janskruid, Bijvoet, Alsem, Kamille, Vlier, Boerenwormkruid, Valeriaan, Duizendblad, Korenbloem.

Hoewel ik meestal mijn eigen rituelen bedenk in plaats van die van anderen te volgen, vind ik het idee van een kruidenwis erg mooi. Ik zie het zelf als een manier om de bloei van het jaar op haar toppunt te ‘vangen’ en mijn favoriete kruiden in huis te brengen. Een manier om schoonheid en zonnekracht aan mijn huis toe te voegen, maar voornamelijk voor decoratie en fijne energie. Meestal is deze bundel zo rond december wel een beetje aan haar einde en voelt het als vanzelf goed om hem te verbranden in de kachel die dan dagelijks aan staat of om mijn huis mee te reinigen. En daarmee ruimte te maken voor het nieuwe jaar.

Voel je vrij om helemaal zelf te bepalen met welke kruiden je werkt om een kruidenwis van te maken, je kunt er zoveel en weinig plukken als je zelf wilt – of meerdere tegelijkertijd. Ik maak er graag wat meer die ik vervolgens cadeau geef.

 

 

Kruiden kiezen

Je kunt kruiden voor een bundel kiezen op basis van geur, kleur, schoonheid, medicinale werking of energetische en reinigende werking. Je kunt met maar één of twee kruiden werken, of zoveel toevoegen als je zelf wil. Het werkt goed om een basis te creëren van geurige kruiden zoals Lavendel, Salie, Rozemarijn, Rozen, Duizendblad en Munt. Ook kun je bloeiende kruiden en bloemen toevoegen, wat een bundel erg mooi maakt. Verder is het maken van kruidenbundels een intuïtieve manier om met kruiden te werken; voel je vrij om je gevoel te volgen. Er zijn geen foute manieren om een kruidenbundel te maken. Ze mogen zo klein of groot, dik of dun, met veel of weinig kruiden zijn als je zelf wilt.

Hieronder staat een lijst met kruiden die het vaakst worden gebruikt voor kruidenbundels. Natuurlijk zijn er nog talloze andere kruiden die gebruikt kunnen worden, maar doe dan goed onderzoek of het veilig te gebruiken is om te branden en het een bekend rookkruid is. Bij twijfel niet doen.

 

Heb je geen kruiden in huis maar wil je toch graag iets branden? Bijna iedereen heeft wel Laurierblaadjes in huis. Het branden van een Laurierblaadje heeft een zuiverende werking en verspreidt een heerlijke kruidige geur.

 

Bij het kiezen van kruiden kun je ook uitgaan van wat er om jou heen groeit. Wat heb je al in je tuin of op je balkon staan? Wat groeit er in de parken, bossen of natuurgebieden om je heen? Heb je al een relatie met bepaalde kruiden waar je graag mee wilt werken? Zijn er kruiden waarvan je de geur heerlijk vindt en jezelf graag mee omringt?  

Volg je gevoel bij het kiezen van planten. Naar welk kruid word je aangetrokken? Ik geloof dat alles een energie draagt en wanneer we met kruiden gaan werken is het belangrijk om planten te kiezen die gegroeid en verwerkt zijn met respect en liefde voor de aarde en haar mensen. Dit draagt ook bij aan de energie waar je mee werkt.

 

Brand nooit giftige planten, planten waar je allergisch voor bent of die je niet goed kent. Gebruik alleen planten die je met 100% zekerheid kan identificeren. Een goede vuistregel is om planten te kiezen die ook inwendig gebruikt mogen worden, zo weet je zeker dat het veilig is.

 

 

➤     Meer info over veilig gebruik van kruidenbundels vind je in het volgende hoofdstuk.

 

 

 

 

De volgende kruiden zijn geschikt om te gebruiken voor kruidenrook. Kies het liefst planten en bloemen die niet bespoten zijn. Je kunt bloemen als Goudsbloem, Lavendel, Cosmea, Aster, Roos en Gulderoede ook als bloem toevoegen voor kleur, geur, schoonheid en vrouwelijke energie. 

 

Kruiden die in de Plant Profielen worden behandeld:

  • Bijvoet (Artemisia vulgaris)
  • Duizendblad (Achillea millefolium) 
  • Goudsbloem (Calendula officinalis)
  • Hartgespan (Leonurus cardiaca) 
  • Kamille (Matricaria chamomilla) 
  • Paardenbloem (Taraxacum officinale)
  • Roos (Rosa spp.) 
  • Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) 
  • Salie (Salvia officinalis) 
  • Tijm (Thymus vulgaris) 
  • Vlierbloesem (Sambucus nigra)

 

Andere kruiden die je ook kunt gebruiken:

  • Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)
  • Ceder (Cedrus) 
  • Citroenmelisse (Melissa officinalis) 
  • Dennennaalden (Pinus sylvestris) 
  • Guldenroede (Solidago Virgaurea)
  • Hop (Humulus lupulus)
  • Koningskaars (Verbascum thapsus) 
  • Laurier (Laurus nobilis) 
  • Lavas (Levisticum officinale)
  • Lavendel (Lavandula angustifolia)
  • Marjolein (Origanum majorana)
  • Munt (Mentha spp.)
  • Sweetgrass/Veenreukgras (Hierochloë odorata) 
  • Tulsi (Ocimum sanctum)

 

 

Wist je dat je de stengels van planten en bloemen ook heel goed kunt gebruiken voor rookbundels? Deze hebben ook vaak een diepe kruidige geur. Wanneer bijvoorbeeld je Kamille of Bijvoet is uitgebloeid, kun je nog heel goed de stengels gebruiken. Je kunt ook alle kruiden die je snoeit of oogst, door het jaar heen verzamelen en drogen. Zo heb je het hele jaar door iets om een bundel van te maken.