Kruidenhoning

Kruidenhoning is één van de simpelste kruidenmiddelen die er bestaan. We mengen namelijk kruiden met honing en laten dit zo’n één tot vier weken trekken. Iedereen kan dit en het is vrij snel en makkelijk gemaakt. De geur, smaak en werking van kruiden wordt heel mooi vermengd met de medicinale kwaliteit van honing en blijft hierin hangen nadat je de kruiden eruit zeeft.

De simpelheid ervan doet echter niet onder voor de werking en kwaliteit van dit middel. Kruidenhoning is namelijk een heel geschikt en heilzaam middel bij keelklachten, verkoudheid en hoest. Het werkt zeer goed bij pijnlijke, ontstoken keel en irriterende hoest. Zeker bij droge klachten, wanneer de keel als schuurpapier aanvoelt en bij moeite met slikken kan kruidenhoning zeer goed helpen.

De medicinale waarde van honing

Onbewerkte en ‘rauwe’ honing bevat van zichzelf al een enorme medicinale kwaliteit door de antibacteriële werking en de vele enzymen, antioxidanten, vitamines, mineralen en sporenelementen. Hierdoor kan honing alleen al een weldaad zijn voor de keel en ons immuunsysteem. Door de antibacteriële en verzachtende werking kan het zelfs op wonden gebruikt worden om infectie te voorkomen en heling te ondersteunen. Dit alles maakt honing bij uitstek een middel om als basis of ingrediënt te gebruiken bij griep- en verkoudheidsklachten. Het toevoegen van kruiden versterkt deze werking en afhankelijk van de kruiden die je kiest, kun je het nog specifieker toepassen. Bijvoorbeeld Salie bij zeer pijnlijke keelklachten, en Tijm, Rozemarijn of Den bij verkoudheidsklachten.

Geef honing niet aan kinderen onder de één jaar. Honing kan namelijk sporen bevatten van de Clostridium botulinum-bacterie. Omdat de darmflora van een baby nog niet volledig ontwikkeld is, zou dit gevaarlijk kunnen zijn.

Duurzaamheid

De medicinale kwaliteit van honing geldt wel alleen voor honing die van een biologische onbewerkte en rauwe kwaliteit, niet voor de goedkoopste supermarkt honing. Let ook op of er geen extra zoetstoffen aan zijn toegevoegd.

Aangezien honing van dierlijke oorsprong is, vind ik het extra belangrijk om te letten op waar je dit koopt. Honing uit de supermarkt of van grootschalige bedrijven wordt vaak niet duurzaam of met respect voor natuur en dier geproduceerd. Zoek, wanneer mogelijk, naar lokaal geproduceerde honing van imkers die met respect met bijen en natuur omgaan. Dit is echter helaas voor veel mensen moeilijk te vinden. In dat geval raad ik aan om een biologisch-dynamische honing te kopen. Biologisch-dynamische imkers stellen de gezondheid van hun bijenvolk voor de productie van de honing. Je kunt deze honing vaak in natuurvoedingswinkels vinden, maar ook op internet. 

Hoe gebruik je kruidenhoning?

• Op eenzelfde manier als kruidensiroop, met net iets meer mogelijkheden omdat honing sowieso vaak als voedingsmiddel wordt gegeten. Kruidenhoning wordt voornamelijk ingezet bij verkoudheid, keelklachten en hoesten. Afhankelijk van je precieze klachten kun je kruiden uitkiezen die daarop aansluiten. Let wel, het duurt bij de meeste kruiden minstens twee weken voordat je kruidenhoning klaar is. Een goed idee is om verschillende soort kruidenhoning te maken voordat het griepseizoen begint (een mooi herfstritueel) of meerdere kruiden die verzachtend werken op de keel met elkaar te combineren in één kruidenhoning. Zo heb je altijd iets in huis om jezelf of anderen mee te ondersteunen.
• Bij keelklachten, griep en verkoudheid kun je hier regelmatig direct theelepels van in je mond nemen en de keel mee ‘smeren’. Sommige mensen zweren hierbij, anderen vinden dit te heftig of te zoet. In dat geval kun je (kruiden)honing vermengen met sterke thee van bijvoorbeeld Salie, Gember of Tijm. Zorg dan wel dat de thee eerst wat afkoelt, honing mag niet teveel verhit worden, anders gaan er juist belangrijke inhoudsstoffen verloren. De vuistregel hierbij is om de honing niet te verwarmen boven de 40 graden, dit is een lauwwarme gevoelstemperatuur.
• Als je sowieso al regelmatig honing in je voeding verwerkt, kun je deze honing vervangen door kruidenhoning. Een mooie en simpele manier om meer kruiden in je leven te verwerken. Bijvoorbeeld Tijm- of Gemberhoning in de koude maanden. Zeker bij kinderen (boven de twee jaar!) kan dit een toegankelijke manier zijn om met kruiden te werken. Kruidenhoning kun je heerlijk verwerken in dressings, gebak, havermout, yoghurt en als broodbeleg.
• Eén van mijn favoriete rituelen is om in de lente al mijn favoriete bloemen te oogsten en hiervan een prachtige, sprookjesachtige bloemenhoning te maken. Ik zie dit als medicijn voor de ziel, want de geur en smaak is magisch en heilzaam op haar eigen manier, zoals ook de lente dat kan zijn. Dit is voor mij ook een manier om de seizoenen te vieren en te eren en kan natuurlijk ook heel goed met andere seizoenen en bloemen/kruiden. Je vindt mijn recept voor bloemenhoning verderop bij de andere honingrecepten.

Over botulisme

Hoewel kruidenhoning in theorie zowel van verse of gedroogde kruiden gemaakt kan worden, raad ik het aan om met gedroogde kruiden te werken. Honing is van zichzelf antibacterieel en heeft een zeer lange houdbaarheid, maar dat betekent niet dat we niet op moeten letten hoe we ermee werken. Verse kruiden bevatten meer vocht en bacteriën (in vergelijking tot gedroogde kruiden), die ook in de honing terecht komen en de pH-waarde en houdbaarheid beïnvloeden. Dit is geen probleem wanneer je de kruidenhoning binnen een week opeet, maar het kan mogelijk wel onveilig zijn om te consumeren wanneer we de honing met verse kruiden wekenlang op kamertemperatuur in de kast laten staan. Het komt zelden voor, maar ik wilde het wel graag benoemen, dat de kans op groei van de gevaarlijke bacterie Clostridium botulinum (die botulisme veroorzaakt) hierdoor mogelijk kan toenemen. Dit betekent niet dat je nooit verse kruiden zou moeten gebruiken, maar dat áls je het doet, je de honing altijd in de koelkast bewaart en binnen een paar weken opeet. Ook is het belangrijk op te letten dat je schoon werkt: steriliseer de pot waar je de honing in wil bewaren eerst in kokend water. Wanneer je verse kruiden gebruikt is het goed om te letten op dat je ze oogst op een droge, zonnige dag – hierdoor houdt je het vochtgehalte zo laag mogelijk. Maak ook liever kleinere hoeveelheden waarvan je weet dat je ze binnen een paar weken op maakt. Dit voorkomt verspilling en ongewenste biologieprojectjes in de keukenkast. Het is om bovenstaande reden beter om geen kruidenhoning cadeau te geven aan anderen.

Conclusie

Sommige herboristen zweren bij verse kruiden, anderen gebruiken alleen gedroogde kruiden voor kruidenhoning. Voel je vrij te doen waar jij je het beste bij voelt! Gedroogde kruiden zijn in mijn opzicht de veiligste keuze en het makkelijkst voor beginners. Beide opties geven goede resultaten, al zul je de honing met gedroogde kruiden wellicht iets langer moeten laten ‘trekken’ om zo veel mogelijk smaak en inhoudsstoffen uit de kruiden te halen. Bewaar kruidenhoning, zowel van verse als gedroogde kruiden, voor de zekerheid altijd in de koelkast na het zeven van de kruiden.

Mocht je honing te oud geworden zijn of zijn gaan fermenteren, dan kun je hem altijd nog gebruiken in een kruidenbad of vermengen in een scrub of gezichtsmasker. Zo voorkom je dat je kostbare honing moet weggooien.  

Met de volgende kruiden kun je smaakvolle én heilzame kruidenhoning maken. Voel je ook vrij om te experimenteren met jouw favoriete kruiden en eetbare bloemen.

Kruiden die in de Plant Profielen worden behandeld:

• Duizendblad (Achillea millefolium)
• Kamille (Matricaria chamomilla)
• Paardenbloem (Taraxacum officinale)
• Roos (Rosa spp.)
• Rozemarijn (Rosmarinus officinalis)
• Vlierbloesem (Sambucus nigra)
• Salie (Salvia officinalis)
• Tijm (Thymus vulgaris)
• Weegbree (Plantago lanceolata/major)
• Populier (Populus)

Andere kruiden die je kunt gebruiken voor kruidenhoning:

• Anijszaad (Pimpinella anisum)
• Citroenmelisse (Melissa officinalis)
• Dennennaalden (Pinus sylvestris)
• Gember (Zingiber officinale)
• Hyssop (Hyssopus officinalis)
• Kaneelstokjes (Cinnamomum verum)
• Lavendel (Lavandula angustifolia)
• Munt (Mentha x piperiata)
• Passiebloem (Passiflora edulis)
• Seringen (Syringa vulgaris)