Zalfkruiden en hun werking op de huid

Een kruidenzalf kun je in allerlei situaties toepassen. Afhankelijk van de kruiden die je gebruikt, kan een zalf de volgende uitwerking hebben:

  • Pijnverlichtend
  • Ontstekingsremmend
  • Antimicrobieel – antibacterieel, antiviraal en antifungaal
  • Spierontspannend
  • Verzachtend, voedend en verlichtend
  • Wondhelend
  • Bloedstelpend

In dit hoofdstuk gaan we in op welke kruiden je kunt gebruiken om zalf mee te maken en wat de uitwerking is.

 

 

Hieronder geef ik voorbeelden van kruiden die zeer geschikt zijn om tot zalf te verwerken. Ik raad aan om je daarnaast ook, met behulp van de Plant Profielen, verder te verdiepen in deze kruiden voordat je een zalf gaat maken. Verderop geef ik alvast een samenvatting van de medicinale werking.

 

Kruiden die in de Plant Profielen worden behandeld:

  • Bijvoet (Artemisia vulgaris) – blad en bloem
  • Duizendblad (Achillea millefolium) – blad en bloem
  • Framboosblad (Rubus idaeus) – blad
  • Goudsbloem (Calendula officinalis) – bloem
  • Kamille (Matricaria chamomilla) – bloem
  • Populier (Populus canadensis, P. alba, P. angustifolia, P. deltoides, P. nigra) – knoppen
  • Salie (Salvia officinalis) – blad en bloem
  • Sint–Janskruid * (Hypericum Perforatum) – bloem, knop en blad
  • Smeerwortel * (Symphytum officinale) – blad en wortel
  • Tijm (Thymus vulgaris) – blad en bloem
  • Weegbree (Plantago lanceolata/major) – blad

*Niet gebruiken op diepe open wonden

 

Andere kruiden die je ook kunt gebruiken:

  • Aloe vera (Aloe vera) – blad
    • Verzachtend, voedend en verlichtend
    • Wondhelend
  • Arnica (Arnica montana) – bloemen
    • Pijnverlichtend
    • Spierontspannend
  • Den (Pinus spp.)
    • Ontstekingsremmend
    • Antimicrobieel – antibacterieel, antiviraal en antifungaal
    • Wondhelend
  • Gember (Zingiber officinale) – rhizoom/wortel
    • Spierontspannend
  • Heemst (Althaea officinalis) – wortel
    • Ontstekingsremmend
    • Verzachtend, voedend en verlichtend
  • Koningskaars (Verbascum Thapsus) – bloem
    • Pijnverlichtend
  • Lavendel (Lavandula spp.) – knoppen
    • Pijnverlichtend
    • Ontstekingsremmend
    • Wondhelend
  • Moerasspirea (Filipendula ulmaria) – blad en bloem
    • Ontstekingsremmend
  • Viooltje (Viola spp.) – blad en bloem
    • Verzachtend en verzorgend
    • Ontstekingsremmend
  • Vogelmuur (Stellaria media) – bloem en blad
    • Ontstekingsremmend
    • Verzachtend, voedend en verlichtend
    • Wondhelend
  • Vrouwenmantel (Alchemilla vulgaris) – blad en bloem
    • Bloedstelpend

 

Maak altijd eerst de wond schoon voordat je er zalf op smeert. Hoe helend een kruidenzalf ook is, het gebruiken op een vuile wond kan de klachten verergeren.

 

 

 

Onderstaande kruiden worden het meest gebruikt om te verwerken in zalf, omdat je deze in allerlei situaties kunt toepassen. 

  • Bijvoet (Artemisia vulgaris)
  • Den en Spar (Pinus spp. en Picea)
  • Duizendblad (Achillea millefolium)
  • Goudsbloem (Calendula officinalis)
  • Lavendel (Lavandula spp.)
  • Populier (Populus canadensis, P. alba, P. angustifolia, P. deltoides, P. nigra)
  • Roos (Rosa spp.)
  • Sint–Janskruid (Hypericum perforatum)
  • Smeerwortel (Symphytum officinale)
  • Vogelmuur (Stellaria media)
  • Weegbree (Plantago spp.)

 

Het mooie aan dit soort veelzijdige kruiden is dat als je maar één of een paar van deze planten in je tuin of gedroogd in de kast hebt staan, je altijd een zalf met een brede medicinale werking kunt maken. Deze kruiden komen ook veel voor in Nederland en/of groeien hier makkelijk. Ik zal deze kruiden hieronder iets uitgebreider bespreken.

 

 

Bijvoetzalf (Artemisia vulgaris)

Bijvoet is een wonderlijk kruid om toe te voegen aan iedere zalf. Het heeft een dragende en verdiepende werking, waarbij het andere kruiden dieper het lichaam in helpt te brengen. Wanneer je Bijvoet aan je zalf toevoegt, versterk je daarmee de werking van de andere ingrediënten. Maar op zichzelf heeft Bijvoet ook een diepe heilzame werking. Ze werkt spierontspannend en pijnverlichtend. Dit maakt haar een goed kruid voor rugpijn, stijve spieren en menstruatiepijn. Werkt ook goed voor koude, pijnlijke en stijve gewrichten en artritis. Verder kun je Bijvoetzalf heel goed gebruiken als een veelzijdige, heilzame zalf voor huidklachten zoals wondjes, blauwe plekken en insectenbeten.

 

 

Den en Spar (Pinus spp. en Picea)
Wonderlijke geur. Ontstekingsremmend. Stimuleert circulatie en is goed voor mensen die het vaak koud hebben en last hebben van hun gewrichten. Fijn middel voor bijna alle huidklachten. Antiseptisch, antimicrobieel, wondhelend, antiviraal en antifungaal.

 

 

Duizendbladzalf (Achillea millefolium)
Werkt verzachtend bij spierpijn en pijnlijke plekken. Kan zeer goed gebruikt worden voor wondheling. Duizendblad staat bekend als een beschermend kruid dat je kan helpen om je grenzen aan te geven en beter te bepalen wat van jou is en wat van een ander. Een fijne zalf om jezelf mee te beschermen, zowel lichamelijk als emotioneel. Ook heel geschikt voor borst- en baarmoedermassages.

 

 

Goudsbloemzalf (Calendula officinalis) – bloemen • gedroogd

Goudsbloem zit in bijna ieder natuurlijk huidproduct ter ondersteuning van genezing van de huid, zeker in die voor kinderen en baby’s. Dat is niet voor niets; Goudsbloem is een enorm wonderlijke heler voor de huid. Ze verzacht en voedt de huid, maar stimuleert ook de groei van nieuwe huidcellen. Heel geschikt voor kinderen en mensen met een gevoelige huid. Werkt goed bij eczeem, jeuk, droge plekken en luieruitslag. Een perfect beginnerskruid. Te gebruiken voor wondjes, spierpijn, blauwe plekken, geïrriteerde huid, insectenbeten, bulten en alle andere huidproblemen.

 

 

Lavendelzalf (Lavandula spp.)

Oh, de geur en werking van Lavendel… Een zalf met Lavendel heeft altijd een goede geur. Werkt natuurlijk ontspannend, maar ook verkoelend en verzachtend. Antibacterieel en ontstekingsremmend. Heel fijn voor baby’s en kinderen. Werkt ontspannend en rustgevend, zowel lichamelijk als emotioneel. Te gebruiken voor milde huidklachten.

 

 

Populierenzalf (Populus canadensis, P. alba, P. angustifolia, P. deltoides, P. nigra)
Populierenalf heeft een hele bijzondere, zoete en aardse geur. Eén van mijn favorieten! De geur doet gelijk iets met je en het is een hele fijne verzorgende zalf. Helpt ook om pijn en spanning in spieren en gewrichten te verlichten. Ondersteunt heling van de huid, en werkt antibacterieel en ontstekingsremmend. Kan goed werken bij eczeem, droge plekken en verbranding. Fijne olie ook voor borstmassages.

Contra-indicatie: Niet gebruiken bij allergie voor aspirine. Kan een allergische reactie veroorzaken bij mensen met gevoeligheid voor pollen.

 

 

Rozenzalf (Rosa spp.)

Werkt verzachtend, kalmerend en verzorgend op lichamelijk en emotioneel niveau. Ik gebruik deze zalf vooral om tot rust te komen en als vorm van troost. Je kunt de zalf bijvoorbeeld op je borst, hals of nek smeren en voelen wat dat voor je doet. Helend voor het hart. Bij rouw en verdriet. Heel fijn voor borst- of baarmoedermassages. Ondersteunend bij menstruatie en PMS. Ook heel zacht en rustgevend voor kinderen. Perfect voor bij een avondritueel voor het slapengaan.

 

 

Sint-Janskruidzalf (Hypericum perforatum)

Heeft een diepe, verwarmende en heilzame werking. De lijst met waar deze zalf bij allemaal bij kan helpen is eindeloos: zenuwpijn, groeipijn, spierpijn, bulten, rugpijn, blauwe plekken, zenuwschade, pijnverlichting, brandplekken, zonverbranding en nog veel meer. Ontstekingsremmend en wondhelend.

Contra-indicatie: Niet gebruiken in combinatie met fel en langdurig zonlicht, kan dan zorgen voor fotosensitiviteit.

 

 

Smeerwortelzalf (Symphytum officinale)
Smeerwortel is vooral bekend om zijn diep helende werking op botten, gewrichten én de huid. We gebruiken het niet op open wonden, maar alleen bij oppervlakkige huidklachten en geschaafde huid. Dat gezegd hebbende, is Smeerwortel een bijzonder krachtige heler voor kleine oppervlakkige sneetjes en wondjes. Werkt ook goed bij uitgedroogde huid zoals bijvoorbeeld op de voeten en ellebogen. Kan botbreuken en kneuzingen sneller helpen helen, en heeft een verzachtende en pijnstillende werking. Een wonderlijk en krachtig middel bij verrekking, verstuiking, zwelling, botbreuken, blauwe plekken en spierpijn. Ondersteunt herstel van de huid.

Contra-indicatie: niet gebruiken op open en diepe wonden.

 

 

Vogelmuurzalf (Stellaria media)
Werkt heel verkoelend, ontstekingsremmend en verzachtend. Een wonderlijk middel bij uitslag en verbrande huid.

 

 

Weegbreezalf (Plantago major/lanceolata)

Weegbree is een van de bekendste huid-helende kruiden, en dat is niet voor niets. Het is enorm verzachtend kruid, helpt de huid helen en wordt gebruikt voor de verzorging van sneetjes, wondjes en ontstoken of kapotte huid. Werkt ondersteunend bij zwelling en blauwe plekken. Weegbree brengt als het ware weer leven in de huid – het helpt littekens voorkomen en maakt de huid sterk, gezond en soepel. Werkt ook zeer goed bij insectenbeten, uitslag, huidirritatie en jeuk. Samen met Vogelmuur een wonderlijk verzachtend en verkoelend middel.

 

 

Met Smeerwortel krijg je een prachtige diepgroene zalf!

 

Kruiden combineren

Natuurlijk kun je ook meerdere kruiden verwerken in een zalf. Niets is fijner dan een aantal van je favoriete kruidenoliën met elkaar te mengen om een heilzame zalf te creëren. Ik raad aan om kruiden altijd eerst op zichzelf te leren kennen en zeker te weten of je er goed op reageert en te voelen hoe het kruid werkt. Daarna kun je kruiden met elkaar gaan mengen. Wat het fijnste werkt is om van ieder kruid apart een olie te maken en deze oliën vervolgens met elkaar te mengen wanneer je zalf maakt. Hierdoor kun je de oliën ook nog apart gebruiken en zelf de verhoudingen bepalen. Maar natuurlijk kun je ook één olie maken met meerdere kruiden en daar vervolgens een zalf mee maken.