Kompres & omslag – basisrecept & basismethode

Je kunt een kompres zo simpel of ingewikkeld maken als je zelf wilt of wat haalbaar is. Daarom geef ik je hieronder in het kort een simpele uitleg die je op alle situaties en kruiden kan toepassen. Voel je vrij om dit aan te passen aan je eigen situatie of inspiratie.

Kompres basisrecept

Een kruidenkompres wordt gemaakt van kruiden die zijn fijngestampt, gesneden, gekneusd, fijngekauwd of gemixt in een blender met een beetje water. Een blender of keukenmachine is erg handig hiervoor, omdat het belangrijk is om de celwanden van de kruiden voldoende open te breken om zo veel mogelijk werkzame inhoudsstoffen vrij te laten komen. Een goed gemixte kruidenpasta werkt daarom veel effectiever dan wanneer je de bladeren van het kruid simpelweg op de huid neerlegt.

Meestal gebruiken we hiervoor verse kruiden, maar het kan ook zeker met gedroogde kruiden of kruidenpoeder. Gedroogde kruiden en kruidenpoeder worden overgoten met een klein beetje gekookt water. Zodra de kruiden het water hebben opgenomen en ze zacht zijn geworden, kun je de kruiden op dezelfde manier gebruiken als verse kruiden.

In het kort:

Pluk de kruiden (bij gedroogde kruiden kun je hierboven lezen hoe je ze re-hydrateert)
Maak een pasta van de kruiden.
Breng de kruidenpasta aan op de huid en leg het kompres erop.
Laat het kompres zijn werk doen en neem zoveel mogelijk rust.

Kompres met verse of gedroogde kruiden

Bepaal welke kruiden je wil gebruiken en schat in hoeveel je nodig hebt. De hoeveelheid kruiden die je moet gebruiken is afhankelijk van de grootte van het gebied dat moet worden bedekt. Ook is de ernst van de klacht van invloed op hoeveel je gebruikt. Een enkel botbreuk vraagt om een sterke, dikke kruidenpap waarin de hele enkel gewikkeld wordt en dagelijks herhaald wordt, terwijl een snee op de enkel alleen plaatselijk en vaak eenmalig rondom te snee wat kruidenpap nodig heeft.
Snijd de kruiden in kleine stukjes. Doe de kruiden in een vijzel en stamp ze tot een pasta. Je kunt hier ook een keukenmachine of blender voor gebruiken. Gebruik zo min mogelijk water, omdat de pasta anders te dun en waterig wordt. Eventueel kun je wat klei (bijv. luvos heilaarde) toevoegen om de pasta wat dikker te maken. De kruidenpasta moet dik genoeg zijn om te blijven plakken op de huid, maar dun en vochtig genoeg zodat het opgenomen kan worden door de huid. De kruidenpasta hoeft niet egaal en perfect gemengd te zijn, het belangrijkste is dat ze sap afgeven en ze zo veel mogelijk gekneusd zijn. Je kunt het vergelijken met pesto.
Gebruik je gedroogde kruiden? Versnipper de kruiden dan zo fijn mogelijk en voeg er een beetje warm water aan toe. Meng dit in een vijzel of keukenmachine tot een dikke pasta.
Zorg dat de huid schoon is voordat je het kompres aanbrengt, reinig zo nodig het getroffen gebied. Verdeel de kruidenpasta over de huid. Afhankelijk van de plek en klacht kun je ervoor kiezen om het alleen op de aangedane plek zelf aan te brengen of ook rondom.
Leg een stukje gaas of schone stof om de pasta op z’n plaats te houden. Je kunt dit verder omwikkelen met huidtape, pleisters of op z’n plek houden met veiligheidsspelden.
Het kruiden kompres laat je op de huid zitten gedurende 1 tot 24 uur. Breng een nieuw kompres aan als dat nodig is – als je het idee hebt dat het niet meer werkt of uitgedroogd is.

Mocht je pasta toch te dun worden, dan kun je eventueel wat extra kruiden toevoegen of zo nodig wat klei (geschikt voor de huid) zoals Heilaarde (van het merk Luvos) toevoegen om de pasta dikker te maken én extra geneeskracht toe te voegen. Luvos Heilaarde is bijzonder geschikt bij ontstekingen en wondjes en werkt ontsmettend en verkoelend.

Omslag – basismethode

Om een omslag te maken gebruik je het kompres basisrecept en wikkel je het vervolgens in met gaasverband of een stuk stof. Hieronder lees je meer over welke materialen je hiervoor kunt gebruiken.

Eventueel kun je ervoor kiezen om het warm te houden door het kompres in te pakken met een warme stof of deken, of er een kruik op te houden.

Benodigdheden:

Voor het maken van een kompres en een omslag heb je slechts een paar materialen nodig, maar je kunt er behoorlijk creatief mee zijn. Als vorm van kompres kun je dingen gebruiken zoals zakdoekjes, servetten of keukenpapier – of natuurlijk een kompresgaasje uit een EHBO-doos. Als omslag worden vaak handdoeken, wollen sjaals, sokken en theedoeken gebruikt. Afhankelijk van wat je in huis of bij je hebt, kun je dus op veel manieren een kompres of omslag maken. Belangrijk is dat deze materialen niet uit synthetische stoffen zijn gemaakt maar uit natuurlijke, ademende materialen zoals wol, linnen of katoen. Je kunt hiervoor heel makkelijk oude kleding of (afgeknipte) sokken gebruiken, maar je kunt ook in een tweedehandswinkel katoenen, wollen of linnen beddengoed of kleding kopen en dit in kleine repen knippen. Om alles op zijn plek te houden kan gebruik worden gemaakt van een gaasverband, pleisters of huidtape. Sommige mensen gebruiken hier plasticfolie voor. Ik ben zelf geen fan van plasticfolie en raad het ook niet aan bij brandwonden of bij hitte, ontsteking en zwelling, maar het kan wel gebruikt worden bij milde klachten voor de handigheid. Voor een omslag om je arm, hand, voet of been kun je in plaats van een verband ook gebruik maken van een afgeknipte sok (waardoor hij aan beide kanten open is) die het kompres op zijn plek kan houden. Dit werkt wel alleen op armen, voeten en benen. Je kunt ook kaasdoek, katoen, een handdoek of oude kleding/beddengoed gebruiken als omslag.

Het maakt niet zozeer uit wat het is, als het maar schoon is, je de huid er maar mee kan inwikkelen en de stof vies mag worden. Ik raad wel aan om natuurlijke materialen te gebruiken, zoals linnen of katoen, en synthetische stof te vermijden. Knip simpelweg strookjes stof tot de benodigde breedte en lengte.