Interview – Rens

Deze week interview ik Rens Spanjaard. Eén van de weinige mannelijke herboristen die ik ken. Hij maakt allerlei prachtige kruidenproducten en organiseert daarnaast allerlei educatieve en bijzondere evenementen rondom kruiden en natuur. Een inspirerend persoon, ik volg hem graag op Instagram @rensspanjaard.

Rens, kun je wat meer over jezelf vertellen en hoe je in aanraking bent gekomen met de kruidengeneeskunde?

Mijn naam is Rens Spanjaard. Op dit moment zie ik mezelf als ecologisch ontwerper van eetbare tuinen en voedselbossen. Daarnaast maak ik kruidenproducten van Nederlandse wildpluk & geef wildplukwandelingen in Amsterdam.

Vanaf hele jonge leeftijd was er bij mij al een fascinatie voor de aarde en ik was vaak ergens in de hoek van de tuin te vinden met mijn handen in de aarde. De bewondering voor planten kwam later toen ik een jaar of twaalf was, en zag hoe mijn ouders de mooiste en lekkerste gerechten maakten in de keuken. Dit heeft mijn liefde voor koken aangewakkerd en later ook voor landbouw, kruidengeneeskunde, permacultuur, wildplukken en natuurobservatie.

Ik heb verschillende korte kruidencursussen gedaan, en doe nu een langere opleiding bij Wild Rose College. Maar het blijft vooral een eindeloze, intrinsieke ontdekkingsreis van zintuiglijke waarnemingen, die me steeds weer doet verrassen

Je Instagram bio beschrijft heel mooi: “my mission is to give voice to the natural world & interconnectedness, assisting others to regain their lives rhythms with the power of plants” – kun je iets vertellen hoe je dat in de praktijk brengt?

Het is een ideaalbeeld waaraan ik refereer, dat ik een omgeving voor me zie (stedelijk en landelijk) waar mensen op allerlei manieren de interactie aangaan met de natuur. Ik geef op dit moment bijvoorbeeld een wildplukcursus waarin natuurobservatie centraal staat. Dit betekent: vertragen en verstillen. Om vervolgens zintuiglijk te openen naar de ecologie van plantwezens die heel veel informatie en schoonheid met zich mee dragen.

Ik assisteer in dit proces door mensen te begeleiden naar dit punt van ontvankelijkheid, openheid, verstilling en bewust de zintuigen te gebruiken om een kleine flard van deze schoonheid te ervaren

Wat betekent het werken met kruiden voor jou?

Bij deze vraag moet ik denken aan: “laat het los, kijk of het terugkomt en dan weet je of het iets voor jou is”. Dat heb ik met planten en kruiden. Ik kan het steeds weer los laten maar planten blijven zich aandienen en blijven communiceren, daar kan ik niet meer onderuit.

Hoe zet jij het werken met kruiden in, in je dagelijkse leven? Hoe is het verweven met jouw leven?

Zelf werk ik in verschillende velden en op verschillende plekken waar planten en kruiden vaak onderdeel zijn van het gesprek of van wat we eten. Dit zorgt voor steeds weer een interactie.

Is er een specifiek kruid dat voor jou een bijzondere betekenis heeft en wil je daar iets over vertellen? (Mogen ook meerdere kruiden zijn)

Rozemarijn, omdat het ogenschijnlijk zo’n simpel keukenkruid is, maar als je de subtiele fysieke en mentale veranderingen kunt waarnemen van de plant wordt het duidelijk dat het niet alleen een lekker kruid is voor over de aardappelen. Ik heb er zelf een soort dieta mee gedaan. [Een dieta is een soort ritueel om je te verbinden met de spirit van een plant, red.]

Hoe bouw jij relaties/connecties op met kruiden? Wat doe je bijvoorbeeld als je nieuwe kruiden leert kennen?

Vooral zintuiglijk; kijken naar de vorm, ruiken aan de geur, het voelen van de structuur. En daarnaast het opzoeken van de naam en het mogelijk proeven als ik zeker weet dat de plant niet giftig is. Verder breng ik ze ook in mijn leven door bijvoorbeeld iets van de plant te oogsten en dit te drogen en een plek te geven in huis, zodat ik telkens weer kan observeren.

Welke kruidenmiddelen gebruik jij het liefst en waarom?

Tincturen, omdat deze voor veel planten en plantendelen (wortel, stengel, blad) een goede extractiemethode zijn waarin de inhoudsstoffen goed worden onttrokken en het is lang houdbaar. Ook worden tincturen goed opgenomen, de alcohol brengt het dieper in het systeem. Het is een makkelijke manier om kruiden tot je te nemen, makkelijker dan elke dag thee bijvoorbeeld.

Een deel van de handgemaakte kruidenmiddelen die Rens verkoopt op zijn website.

Hoe hoop jij dat de toekomst eruit ziet op het gebied van kruidengeneeskunde?

Wow, ja! Ik zie dat er steeds meer interesse is die zorgt dat er steeds meer planten worden geoogst, ook uit het wild. Dit legt extra druk op al deze wezens en wie daarvan afhankelijk zijn. De biodiversiteit neemt met de dag af, dus volgens mij is dit een mooie uitnodiging voor steeds meer mensen om zich te verdiepen in hoe zorg te dragen voor het landschap. Hoe we ervoor kunnen zorgen dat er genoeg overblijft voor andere dieren, met daarnaast de opbouw van de bodem, het bodemleven en het vergroten van de biodiversiteit. Volgens mij zijn er nu prachtige voorbeelden van mensen die dit doen en daar kunnen/moeten we van leren!

Wat is jouw inspiratie op het gebied van kruiden? Heb je favoriete kruidenboeken, herboristen of films, docu’s en podcasts waar je inspiratie uit haalt en kun je daar iets over vertellen?

Ik heb een aantal jaar voor een landschapsarchitect gewerkt, toen ik zelf redelijk ziek was, en tijdens het tuinieren (naast dat ik op momenten helemaal aanwezig was en me liet opgaan in het landschap) luisterde ik naar veel verschillende podcasts over planten. Hierdoor ben ik me gaan verdiepen in het spijsverteringssysteem, microbioom en het zenuwstelsel – welke alledrie direct met elkaar verbonden zijn en ook enorm ons mentale welzijn beïnvloeden.

Podcasts die ik graag luister:

Wilde wieven, Medicine stories, Holes to heaven, Medicine path, Future ecologies, HerbRally, Herbal radio, The plant path, Herbs with rosalee.

Kruidenboeken:

The modern herbal dispensatory – Thomas Easley
The herbal medicine maker’s handbook – James Green
The lost language of plants – Stephen Harrod Buhner
Evolutionary herbalism – Sajah Popham
De boeken van Matthew Wood: The practice of traditional western herbalism, The book of herbal wisdom, Earthwise

Is er iets wat je mee zou willen geven aan beginners op het gebied van kruidengeneeskunde?

Ga vooral naar buiten. Verdiep je in de planten die het dichtst bij zijn. Zelfs in de stad in je straat staan vaak één of meerdere planten die eetbaar of medicinaal zijn. Deze kun je leren kennen; wat zeggen ze over de omgeving, waar worden ze voor gebruikt? Het kan ook heel fijn zijn je te verbinden met iemand in je omgeving die een wildplukwandeling geeft.