Interview – Marianne

In dit interview maak je kennis met iemand die veel voor mij betekent; mijn schoonmoeder Marianne! Voordat ze mij ooit had ontmoet nodigde ze me al met veel warmte uit om samen met mijn vriend (haar zoon) een vakantie door te brengen op hun prachtige en bijzondere woonplek in Bretagne. Vanaf het eerste moment dat we elkaar aankeken, voelde het alsof ik haar al jaren kende. We hebben veel met elkaar gemeen en hoewel Marianne mijn schoonmoeder is, voelt ze eerder als een wijze vriendin. Zo is Marianne ook enorm geïnteresseerd in kruiden en legt ze prachtige tuinen aan. Ik wil je graag met haar kennis laten maken omdat Marianne geen enorm ervaren herborist is of er haar werk van heeft gemaakt, maar toch in vrij korte tijd een prachtige verbinding heeft opgebouwd met kruiden! Ze is het bewijs dat je op welke leeftijd dan ook kan leren werken met kruiden. Laat je, net als ik, verwonderen over haar bijzondere connectie met de natuur!

Marianne, kun je wat meer over jezelf en je leefstijl vertellen?

Mijn naam is Marianne Schilling. Ik woon, samen met Wido, sinds 2013 in Bretagne (Finistère), midden in de natuur. De natuur is voor mij altijd belangrijk geweest en rust en stilte ook. Dit is de laatste tijd in Nederland nog moeilijk te vinden. Of je moet heel veel geld hebben om ergens op het platteland iets te kunnen kopen. Hier echter was het 25 jaar geleden nog mogelijk om voor weinig geld een stukje grond te kopen met een vervallen huis er op. We hebben die kans aangegrepen en hebben er nooit spijt van gehad. In de loop van de jaren hebben we het hier bewoonbaar gemaakt en in 2013 zijn we dan verhuisd. We zijn niet aangesloten op het elektriciteitsnet, maar hebben een paar zonnepanelen voor verlichting en kleine apparaten zoals de computer. Zware apparaten zoals een stofzuiger, koelkast of wasmachine hebben we niet, daarvoor is er niet voldoende stroom. Dit bepaalt  natuurlijk voor een deel je leven. Alles gaat een stuk langzamer. We zijn ook niet aangesloten op de waterleiding maar hebben het grote geluk hier op het terrein een bron te hebben met heel vitaal water. De bron is zo’n 150 meter van ons huis en we halen daar iedere dag ons drinkwater. Verder gebruiken we regenwater. Onze douche hebben we naast de bron gebouwd. De douche is gedeeltelijk open, een buitendouche als het ware. We warmen daar ter plekke het water op, gooien het in een reservoir, kraantje open en douchen maar! Een water- lucht- zonne- en aarde douche in één. Niet te vergelijken met een douche in huis met kraanwater!

Ik ben mijn leven lang al op zoek geweest naar manieren om met de natuur te kunnen leven. Ik heb een opleiding natuurgeneeskunde gevolgd, maar vond daar toch niet wat ik zocht. Daarna heb ik de consulenten opleiding voor Bach bloesem therapie gedaan. Dat was veel meer mijn ding, maar ik voelde me eigenlijk toch nog steeds niet echt verbonden met de planten zelf. Je koopt een flesje met de remedie, maar de plant blijft zelf uit zicht. Toch heb ik er fijn mee gewerkt en doe ik dat nog steeds wel. Ik heb me ook al lang geleden verdiept in welke wilde planten te eten zijn.
Maar nu ik hier woon en leef kan ik eindelijk mijn hart ophalen aan de natuur en de planten, bomen en dieren.

Hoe ben jij in aanraking gekomen met de kruidenwereld?

Zoals ik al zei, is de natuur mijn hele leven al belangrijk geweest voor mij. Mijn moeder vertelde aan iedereen die het wilde horen dat ik als drie-jarige met de bloemen in de tuin stond te praten, hele verhalen. De bloemen waren even groot als ikzelf. Maar de echte aanraking met de kruidenwereld is gekomen toen ik jou, Afke, leerde kennen. Ik was toen al 60 denk ik. Ik hoorde jou over de kruiden en planten praten en zag hier hoe je er mee om ging en dat resoneerde met iedere cel in mijn lichaam. Gek hè, ik heb er vroeger nooit aan gedacht om een herboristen opleiding te gaan doen, ik wist in die tijd denk ik niet eens dat zoiets bestond. Maar nu voelde ik diep in mijzelf: dit is het, dit wil ik ook.

Ik ben ook boeken gaan lezen en vooral het boek van Stephen Harrod Buhner, ‘The secret teachings of plants’, greep me erg aan. Ik kreeg heimwee naar iets waarvan ik wist dat ik het ooit geweten heb, en wat nog ergens in mij verborgen moest zijn. Ik ben me toen meer en meer gaan toeleggen op het contact maken met de kruiden en planten.

Ik ben dus een echte beginner. Een laatbloeier zogezegd. Maar het is eigenlijk van geen belang of ik nu al 30 jaar met de kruiden werk, of nog maar een paar jaar. Waar het om gaat is dat ik NU die verbinding met de planten heb. NU is altijd…

Ze zijn hier dagelijks om mij heen. Ik loop tussen ze door, praat met ze (nog steeds, haha!), ik ruik ze, ik zie ze en ik eet ze. Het is een weldaad.

Marianne in haar tuin

Wat betekent het werken met kruiden voor jou? Wat voor rol speelt het in jouw leven? 

De kruiden hebben me geleerd dat ik, net als ieder van hen, mijn eigen unieke plek hier op aarde kan en mag innemen. En dat is een heel groot ding. Ik heb me altijd min of meer verweesd gevoeld in de wereld, en heb ook altijd moeite gehad om goed geaard te zijn. Maar nu voel ik me verbonden met al die planten en voel dat ik deel van hen, deel van het leven in zijn geheel, uitmaak.

Als ik me niet zo goed voel of wat zwaarmoedig, is het vaak al voldoende om even naar buiten te gaan en tussen het groen te lopen. Ik begroet niet alleen de planten en kruiden, zij begroeten ook mij! Dat is echt zo, als je goed voor de planten zorgt worden zij daar blij van en dan zijn ze echt blij om je te zien. Het is dan een werkelijke ontmoeting.

We verhuren hier een tiny house en er komen mensen hun vakantie hier doorbrengen. Voor er weer nieuwe mensen komen vertel ik dit aan mijn landje en alles wat er groeit. En vraag of ze het beste van zichzelf willen geven aan de gasten. En het werkt altijd, echt waar.

De planten hebben me ook geleerd meer aandacht te schenken aan hoe ik handel. Niet alleen naar hen toe, maar ook naar al het andere. We zijn hier met elkaar om het beste van onszelf met liefde te delen. Planten zijn hier een toonbeeld van. Ik heb nog veel te leren hoor, merk dat ik soms nog steeds te gehaast bezig ben in de tuin. Maar de planten fluiten me wel terug, haha!

Het werken met de kruiden speelt dus een belangrijke rol in mijn leven.

Hoe zet jij het werken met kruiden in, in je dagelijkse leven?

Het is vooral de aandacht die ik voor hen heb. Ik zie ze om me heen als ik tussen hen door loop, en dat gebeurt vaak. Onze douche is buiten, de wc is buiten, er moet water gehaald, etc. En er is altijd veel werk te doen in de tuin. Ik ben dus veel buiten. Ik voel sterk hun aanwezigheid. Ik gebruik ze ook iedere dag. Ze maken echt deel uit van mijn leven.

Het uitzicht van Marianne en Wido vanuit hun kleine houten huisje boven het dal. Ze kijken uit op hun eigen stukje bos.

Heb je een favoriete manier waarop je met kruiden werkt (bijv. olie, thee of tinctuur) en waarom?

Je  noemt al zelf mijn drie favoriete manieren van werken met kruiden. Ik maak het liefst een huidolie, een tinctuur of een thee van hen. De olie is altijd fijn om op mijn huid te smeren. De tinctuur is een krachtig middel wat goed lang te bewaren is, en de thee maak ik wanneer ik er zin in heb. Het plukken van de bloemen of bladeren voor een olie of een tinctuur is al een groot plezier op zich. De planten geven dán al hun heilzame energie. En het is fijn om te bedenken dat je er iets moois van gaat maken waar je nog lang van gaat genieten. En wat de thee betreft: ik loop rond en voel waar ik zin in heb. Soms ontstaan er verrassende combinaties, soms pluk ik 1 kruid. Net hoe het in me opkomt. En dan drink ik die dag een heerlijke thee, van planten die om mij heen groeiden. En ik droog natuurlijk ook kruiden, zodat ik lekkere thee kan maken in de winter.

Ik eet ook iedere dag uit het wild. Ik voeg de kruiden toe aan mijn salades en merk in de loop van de jaren dat er steeds meer wilde groenten in de salade gaan dan gekweekte sla. Die is eigenlijk maar een beetje slap. Er staat hier zoveel wat als sla te eten is! En ik hoef er niets voor te doen. En een ander groot voordeel: de slakken eten het niet allemaal op!

Het is erg fijn om de wilde groenten te oogsten. Ik vertel ze van tevoren dat ik graag van ze wil plukken. Volgens de plukregels mag je niet de eerste of laatste plant plukken, maar die zijn hier niet, ik sta er altijd direct midden in. Er staan er zoveel! Ik vraag dus om toestemming en kijk dan om mij heen. En dan trekt een groepje mijn aandacht, alsof ze roepen: pluk mij! En dan oogst ik op die plek wat. Niet alles natuurlijk. Zo doe ik dat met iedere groente die ik wil oogsten.

Is er een specifiek kruid dat voor jou een bijzondere betekenis heeft en wil je daar iets over vertellen? (Mogen er ook meerdere zijn, graag zelfs!)

Duizendblad is mijn grote vriendin! Ik word altijd blij als ik haar zie. Ze groeit hier erg veel. Op sommige plekken zijn de bladeren groter dan op andere. Soms (als ze  nog niet bloeit) zit ze verborgen in het gras. Maar als ik dan langs loop voel ik haar eerst, voor ik haar zie. Het is een soort dansende energie die van haar uitgaat, tenminste, zo ervaar ik dat. Een heel fijne en hoge trilling gaat er van de blaadjes uit. En als ik dan beter kijk, ja hoor, dan zie ik haar staan. Het is eigenlijk een soort mooie combinatie die deze plant heeft, van iets heel lichts, tot iets heel krachtigs en stevigs. Ze is ontzettend sterk. Haar wortels breiden zich ook ver uit, en ik heb eens gelezen dat ze ook een diepe penwortel heeft. Goed geaard dus, en dat is iets wat ik wel kan gebruiken. Ik vind haar bloemen ook prachtig, het zijn fijne bloempjes, maar ook stevig. Ik vind de Engelse naam, Yarrow, heel goed bij haar passen. Deze naam swingt ook een beetje, net als de blaadjes doen. Ik doe Yarrow vaak door mjn salade en maak er thee van, of een olie. Of een tinctuur natuurlijk.  

En dan de Brandnetel! Daar hou ik ook erg veel van. Dit is een bescheiden plant, die zich rustig houdt, ook al kan hij grote plekken in beslag nemen. Zijn energie is kalm vind ik. In het vroege voorjaar pluk ik graag de jonge toppen voor in mijn eten of voor een thee. Als de plant groter wordt vind ik hem statig. Met die mooie kleuren, soms zit er diep paars in de blaadjes. Soms vind ik plekken met brandnetels die vol zwarte rupsen van de Dagpauwoog zitten. En dan het zaad: prachtige trossen vol met heerlijke kleine zaadjes. Het hele jaar door is de Brandnetel interessant. ZIjn wortels maken de aarde goed los. En hij is natuurlijk heel goed voor ons.

De Meidoorn is ook een favoriet van mij. We hebben hier een paar Meidoorns staan, maar één is er wel heel mooi. Het is een oude boom, die niet erg hoog is, maar als een soort parasol groeit. We hebben er een bank onder staan. Als de boom in bloei staat, zitten er honderden bijen en wespen in, een prachtig geluid. De bloemen zijn net kant. De Meidoorn is goed voor ons hart en dat is ook echt de uitstraling van deze boom. Als je er onder zit voel je je gewoon omarmd. Er gaat veel rust van uit. In het voorjaar eet ik wel de blaadjes door mijn salade, met wat bloemen ook. En later in het jaar zijn er de bessen.

Ik maak een tinctuur van de Meidoorn. In het voorjaar zet ik de bloemen en blaadjes op alcohol en na een aantal weken filter ik dat. En dan, als de bessen er zijn, doe ik die er nog in en laat het weer een paar weken staan. Ik weet helemaal niet of dit wel kan zo, maar ik doe het zo. Zo heb ik alles van de boom in mijn tinctuur!

Maar eigenlijk doe ik alle ander mooie planten en kruiden tekort door ze niet te noemen: Goudsbloem, Salie, Paardenbloem, Weegbree, en ga zo maar door.

De bijzondere, oude Meidoorn waar Marianne over vertelt.

Hoe doe jij dat, als je een nieuw kruid beter wilt leren kennen en er een verbinding mee op wilt bouwen?

Ik ga dan iedere dag naar het kruid toe en praat er mee en voel zijn/haar energie. Dat doe ik dan een heel jaar lang, door alle seizoenen heen. Ik eet er  van, of drink er thee van. Ik voel de plant, ruik hem, etc. En ik doe iets van het kruid in een klein katoenen zakje, wat ik om mijn hals hang, op de huid van mijn borst. Dat vooral vind ik erg fijn om te doen. Soms leg ik dan mijn hand er op en voel de energie van de plant. Ik doe dan iedere dag vers kruid in het zakje, en geef het oude terug aan de aarde. Ik lees ook over het kruid, in verschillende boeken. En ik schrijf dan die dingen op, teken het kruid na, etc. Maar het fijnste vind ik het fysieke contact met de plant.

Je hebt groene vingers en legt prachtige tuinen aan waar de kruiden vaak in verweven zijn. Wat voegt het tuinieren voor jou toe aan de connectie met kruiden?

Eigenlijk moet je het andersom vragen: Wat voegt de connectie met kruiden toe aan het tuinieren? Want deze connectie heeft mijn manier van tuinieren echt veranderd. Vroeger had ik bijvoorbeeld ook een moestuin, maar dan was het altijd wel hard werken en zorgen dat alles onkruid vrij bleef enzo. Dat doe ik nu heel anders. Ik eet zoveel uit het wild, de moestuin is een aanvulling hierop en is al lang niet meer zo netjes. Ik laat veel bloemen tussen de gekweekte groenten staan, en ook kruiden, en het onkruid hoeft ook niet meer overal weg, alleen als het de groenten dreigt te verstikken. Een beetje meer zoals de natuur het zelf doet dus. De moestuin is nu ook meer wat de natuur me geeft, in plaats van dat ‘ik een moestuin heb en er hard voor moet werken’. Net als het water wat we hier mogen drinken, of het hout voor de kachel. We krijgen alles van moeder Aarde! Het is wel hard werken, maar als ik het vanuit de goede houding doe is het een samenwerken.

Ik heb me wel eens een beetje verdiept in permacultuur, maar dat vond ik zo ingewikkeld. Eerst alles helemaal schoon maken, karton in de grond doen om onkruid tegen te houden etc. Ik doe nu maar gewoon een beetje. Ik merk wel dat groenten die zichzelf uitgezaaid hebben het beter doen dan de groenten die ik zelf zaai. Dus als ik uitgezaaide groenten vind laat ik die staan. Mijn  manier van permacultuur. In de bloementuin is het hetzelfde. Veel wilder en veel meer onkruid dan voorheen. Ik probeer langzamerhand steeds meer kruiden in mijn bloementuin te zetten. Maar dat kan nog veel meer. Alles op zijn tijd. Ik heb hier zoveel werk, dat ik ook niet anders kan dan het een beetje op zijn beloop laten. Maar ik denk dat dit de tuinen alleen maar goed doet.

Een deel van Marianne’s tuin die bestaat uit twee halve cirkels, waar ze allerlei groenten, bloemen en kruiden door elkaar heen kweekt.

Wat zou je mee willen geven aan de cursisten/beginners op kruidengebied?

Het belangrijkste vind ik: volg je hart en je gevoel!

Kijk om je heen of er een plant of kruid is die je aandacht trekt en ga dan daar naar toe en maak er contact mee. Het boek van Stepheh Harrod, the secret teachings of plants, geeft ook goede aanwijzingen hiervoor. De theoretische kennis is belangrijk, maar komt voor mij niet op de eerste plaats. In feite moet dit ook via het hart gaan. Dan blijft het levend. Je kunt al snel verdwalen en overweldigd raken door alle werkzame stoffen en toepassingen van de kruiden. En jij kunt een heel andere ervaring met een kruid hebben dan iemand anders. Het is als een persoon die je ontmoet. Bij de ene persoon zal je meer lachen, bij een ander wordt meer je serieuze kant aangesproken. Zo gaat het ook met planten, ze geven wat op dat moment met jou resoneert. Jij hebt op ieder moment jouw unieke verbinding met de plant. Je kunt daarnaast de feiten opzoeken natuurlijk. En vergelijken met wat jij hebt ervaren.

Iemand die veel ervaring heeft en een plant heel goed kent, zal meerdere kanten van de plant ontdekken. Net zoals je bij je beste vriend of vriendin diepere lagen kent die een ander niet kent. Zo las ik dat sjamanen soms maar één plant gebruiken voor alle ziektes. Dat kan, omdat zij de plant zó goed kennen, dat ze in contact staan met de meest subtiele eigenschappen van de plant en met het Ene Bewustdzijn wat er in huist. Hoe beter je een plant kent, hoe dieper je in zijn wezen doordringt, hoe meer hij van zichzelf kan geven. En dat wat hij te geven heeft komt dan in het preparaat wat de sjamaan maakt. Ik denk dat het zo werkt.

Dit is voor de linker hersenhelft niet te begrijpen. Daar is het: dit stofje werkt hiervoor, dat stofje voor iets anders. Maar de rechter hersenhelft voelt zich als een visje in het water bij de holistische aanpak.  

Als de linker hersenhelft zich laat leiden door de rechter, de hart energie, dan is het volmaakt. Andersom geldt het net zo goed, alleen maar voelen is ook éénzijdig en kan uitmonden in vaagheid. Sjamanen voelen ook  niet alleen, ze hebben een enorme kennis.

Dus, mijn advies is: ga lekker aan de slag met het maken van mooie dingen van de plant of kruid die je het meest aanspreekt. Maak contact met die plant. En voel wat het met je doet om bij hem te zijn, te plukken, verwerken en gebruiken. En lees daarnaast over de plant. Spreek je dankbaarheid uit op jouw eigen manier, en je zult heel veel terug krijgen!

En doe niet teveel tegelijk. Dat kan snel overweldigend worden. Begin gewoon met 1 kruid, en maak eerst 1 ding ervan. Waar je het meeste zin in hebt. Neem alle tijd, dan zul je er langzamerhand steeds dieper en dieper in raken.

Logeren bij Marianne

Hou je van stilte en ben je graag in de natuur? Dan is een vakantie in Bretagne net iets voor jou! Marianne en Wido bieden een tiny house aan op het erf van hun terrein. Je kunt hier verblijven in een ongerepte omgeving, met zuiver bronwater, een natuurdouche, reeën, eekhoorns en bosuilen.

Het huisje is uitgerust met een keukentje, houtkachel en tweepersoonsbed.
Het huisje heeft 12V elektrische verlichting met als energiebron een zonnepaneel. Er is een omvormer naar 220V aanwezig, waarmee je je telefoon kunt opladen. Er is ook een Berkey waterfilteringssysteem. Het drinkwater tap je bij de bron met een zwengelpomp en een jerrycan.
Er is een (gedeelde) douchegelegenheid vlak bij de bron. Hier wordt het water met een gasbrander in korte tijd op temperatuur gebracht om vervolgens in een reservoir te gieten. Naast het mooie uitzicht biedt de open constructie van de douche alle gelegenheid om te genieten van de vier elementen, zodat met recht gesproken kan worden van een luchtbad, zonnebad en waterbad, gevoed door de kracht van de aarde! Vlak bij het huisje is een composttoilet.

Het huisje grenst direct aan het Forêt de Fréau (Parc Regional d’Armorique) met de rivier de Aulne op een kwartiertje loopafstand. Toul ar Groas is gelegen midden in het oeroude landchap van Bretagne, 10 kilometer van de megalitsiche steenformaties en sprookjesachtige bossen bij Huelgoat en 30 kilometer van de prachtige noordkust met kliffen en kleine strand baaien. Het is centraal gelegen in de montagnes d’arrée, ideaal voor uitstapjes naar de Roc Trévezel (hoogste punt van Bretagne), of naar één van de vele schitterende 17e eeuwse ‘enclois paroissal’, of het antieke erfgoed van dolmen, menhirs en alignements (zoals bijvoorbeeld Carnac, ongeveer 2 uur rijden).

Krijg je al zin? Meer informatie, foto’s en contact opnemen met Marianne kan via deze link.

Door slecht bereik kan het zijn dat het een paar dagen duurt voor ze kan reageren. Marianne en Wido verhuren van 1 mei tot en met 30 september en voor minimaal vier nachten. Ze kunnen helaas geen huisdieren toelaten.