Het maken van kruidenmiddelen
Het leren werken met kruiden en het opbouwen van een eigen medicijnkast kan behoorlijk overweldigend voelen. Waar begin je? In dit hoofdstuk help ik je overzicht creëren.
Om alvast kennis te maken met de verschillende vormen van kruidenmiddelen die we in deze cursus gaan behandelen en de basis vormen van een medicijnkast, leg ik hieronder kort uit wat al deze termen betekenen. Vervolgens zullen we komende weken iedere module één of meerdere middelen van deze lijst uitgebreid behandelen en ga ik je leren hoe je deze zelf thuis kunt maken én gebruiken!
In de rest van dit hoofdstuk geef ik je een korte introductie over waarom het waardevol is om allerlei verschillende kruidenmiddelen te kennen. Daarnaast behandelen we vragen zoals: wanneer kies je welk middel? Dit is een hoofdstuk dat handig is om erbij te houden tijdens de rest van de cursus en om regelmatig naar terug te keren om je op weg te helpen.
Een klein deel van mijn medicijnkast: met o.a. kruidenolie, gedroogde kruiden, tincturen en kruidenthee.
Kruidenmiddelen die we in deze cursus gaan behandelen en hun betekenis:
Week 4 – Thee, infusie en decoct
Kruidenthee, infusies en decocten zijn in wezen allemaal een vorm van thee, maar verschillen in hoe ze worden gemaakt en hoe lang ze worden getrokken. Je kunt dit natuurlijk drinken als kruidenthee, maar ook verwerken in andere kruidenmiddelen, zoals in een mondspoelmiddel, een kruidenbad en in siroop!
Week 5 – Kruidenstoom, badkruiden en rookkruiden
Sommige kruiden werken via stoom heilzaam op onze luchtwegen, hier gebruiken we een kruidenstoombad voor. Ook kunnen kruiden een warm bad nog ontspannender maken dan het al is; een kruidenbad geeft ons de bijzondere mogelijkheid om ons lichaam te waden in de werking van de kruiden. Rookkruiden zijn gedroogde en gebundelde kruiden en bieden een manier om de ruimte waarin we leven te reinigen op een natuurlijke manier, zowel fysiek als energetisch.
Week 6 – Siroop, kruidenhoning, kruidenazijn en oxymel
Kruidensiroop is een ingedikt en zoetig kruidenmiddel wat we maken met een aftreksel van kruiden die heilzaam werken op de keel, luchtwegen en ons immuunsysteem. Bij kruidenhoning laten we kruiden in de honing trekken. Kruidenazijn is een aftreksel van kruiden in azijn. Een oxymel is een combinatie van kruiden, azijn en honing. Alle middelen in deze week werken heilzaam op de luchtwegen en het immuunsysteem.
Week 7 – Kompres en omslag
Bij een kompres en omslag brengen we gemalen kruiden direct aan op de huid of drenken we stof in een sterke kruidenthee of kruidenolie die op de huid wordt gelegd. Dit werkt heilzaam voor zowel huidklachten als inwendige klachten.
Week 8 – Kruidenolie
Een aftreksel van kruiden in olie. De kruiden worden een aantal weken in olie getrokken, daarna gezeefd en zo wordt de olie drager van de geneeskrachtige inhoudsstoffen van de kruiden.
Week 9 – Zalf en natuurcosmetica
Zalf is een soort vette crème waarbij we een kruidenolie mengen met een vorm van vet (bijvoorbeeld bijenwas of sheabutter). Zo maken we een mooi houdbaar kruidenmiddel waarmee we onze huid makkelijk behandelen. Onder natuurcosmetica verstaan we (in deze cursus) allerlei natuurlijke huid- en haarverzorgingsmiddelen, waar we de kruiden gebruiken om zelf huid- en haarproducten mee te maken.
Week 10 – Tinctuur en bitters
Tinctuur en bitters zijn aftreksels van kruiden in alcohol (of eventueel glycerine voor een alcoholvrij middel). We laten bladeren, bloemen, zaden of wortels een paar weken trekken in alcohol of glycerine en onttrekken zo allerlei werkzame geneeskrachtige inhoudsstoffen uit de kruiden die we niet met water of azijn kunnen onttrekken.
Andere kruidenmiddelen die worden benoemd in deze cursus:
Er zijn nog twee andere kruidenmiddelen die je af en toe tegen zult komen in de cursus, maar deze leer ik je niet maken. Ze zijn wel toegankelijk en laagdrempelig te gebruiken en makkelijk verkrijgbaar. Ik benoem ze vooral om je een idee te geven op welke manieren je kruiden nog meer kunt toepassen. Hieronder geef ik de betekenis van deze middelen.
Hydrosol
Een hydrosol is aromatisch kruiden- of bloemenwater dat ontstaat door de destillatie van plantmateriaal. Rozenwater is hier een bekend voorbeeld van. Hydrosols zijn volledig natuurlijke, maar heel effectieve producten. Doordat alleen de plant zelf en stoom gebruikt wordt in het maakproces, is het een enorm puur en vrij mild middel. Hydrosols hebben een heilzame werking op je huid en haar en worden daarom vaak verwerkt in verzorgingsproducten. Ook kunnen hydrosols van hoge kwaliteit gebruikt worden in de keuken! Zo wordt rozenwater of oranjebloesemwater in het Midden-Oosten vaak door het eten heen verwerkt. Dit geeft veel smaak en kan een kalmerende, verkoelende en verzachtende werking hebben, afhankelijk van het kruid waarvan de hydrosol gemaakt is.
Bloesemremedie
Een bloesemremedie is een vloeibaar energetisch medicijn dat de energie draagt van een bepaalde bloem, plant of boom. Dit betekent dat een bloesemremedie niet de fysieke bestanddelen van een plant bevat, zoals bij een tinctuur of thee, maar alleen de energetische imprint van een plant. De essentie van een plant wordt gevangen in water en draagt zo alleen de trillingsfrequentie. Het is hierdoor een zeer subtiele, maar ook krachtige energetische vorm van natuurgeneeskunde, dat heel veilig en makkelijk te gebruiken is. Bloesemremedies kunnen worden gebruikt voor een grote verscheidenheid aan emotionele, mentale, spirituele en fysieke aandoeningen en situaties. Ze richten zich op de gezondheid is de breedste zin; met erkenning van de relatie tussen lichaam en geest. Bloesemremedies werken als een soort katalysator die ons helpen onze patronen, gedachten en gedrag te transformeren en ons aan te zetten tot heling.
Een bloesemremedie kun je oraal innemen of direct op de huid aanbrengen. Ze zijn veilig, non-toxic en hebben geen bijwerkingen of contra-indicaties. Om deze reden zijn ze geschikt om zowel voor volwassenen te gebruiken als voor kinderen, dieren en planten. Ik vind het zelf ook een hele mooie manier om kruiden op een subtiele en zeer veilige manier te leren kennen, het kan daarom ook heel passend zijn voor beginners.
Een hydrosol is aromatisch kruiden- of bloemenwater dat ontstaat door de destillatie van plantmateriaal.
Kruidenmiddelen en inhoudsstoffen
Ik noemde het net al even: het onttrekken van inhoudsstoffen in verschillende oplosmiddelen, zoals water, azijn of alcohol. Maar wat betekent dit precies?
Zoals we in week 2 hebben besproken, bestaan kruiden uit allerlei verschillende inhoudsstoffen. Deze inhoudsstoffen kunnen worden onttrokken uit kruiden door middel van verschillende oplosmiddelen, zoals heet of koud water, alcohol, olie, azijn, honing of glycerine.
Veel medicinale inhoudsstoffen zijn oplosbaar in water (dit is waarom kruidenthee zo’n vaak gebruikt kruidenmiddel is), maar sommige inhoudsstoffen kunnen alleen oplossen in vet of alcohol. Hierdoor kun je bepaalde kruiden (bijvoorbeeld Sint-Janskruid, waarvan de belangrijkste inhoudsstoffen in alcohol en vet oplosbaar zijn) beter verwerken in een kruidenolie of tinctuur om ermee te kunnen werken. Als je deze zou verwerken in thee, krijg je niet de volledige of gewenste medicinale werking en komt het kruid niet volledig tot haar recht. Dit is waarom Sint Janskruid voornamelijk als tinctuur of olie ingezet wordt en veel minder vaak als thee.
Hoe bepaal je welk oplosmiddel je het beste kunt kiezen?
De keuze van oplosmiddel hangt af van welk kruid je kiest en de inhoudsstoffen die je wilt onttrekken in je kruidenmiddel. Twee verschillende oplosmiddelen zullen van hetzelfde kruid andere inhoudsstoffen onttrekken, waardoor je een ander resultaat en werking krijgt. Neem bijvoorbeeld Kurkumawortel (Curcuma longa). De tinctuur hiervan kan helpen bij arthritisklachten, maar een thee van kurkuma werkt ondersteunend bij verkoudheid. Van hetzelfde kruid, maar in een ander oplosmiddel krijg je een net iets andere werking en toepassing, vanwege de specifieke inhoudsstoffen die vrijkomen in ieder oplosmiddel. Zo onttrekt alcohol onder andere essentiële oliën en harsen, maar kan het geen slijmstoffen onttrekken. Als je dus wilt werken met een plant om haar helende slijmstoffen (bijv Kaasjeskruid), zou het maken van een tinctuur niet de beste manier zijn om haar geneeskracht te bundelen.
Om het niet ingewikkelder te maken dan het is, heb ik een simpel overzicht gemaakt waarbij je kunt zien welke van de veel voorkomende inhoudsstoffen in kruiden het beste in welk middel verwerkt kunnen worden. Als je dan vervolgens een kruid en haar inhoudsstoffen leert kennen, kun je bekijken wat de werkzame medicinale inhoudsstoffen zijn en vervolgens welke verwerkingsvorm de beste manier is om het kruid het beste tot haar recht te laten komen.
Oplosmiddelen voor kruiden extractie
Hieronder een overzicht van welk oplosmiddel je het beste kunt gebruiken bij veel voorkomende inhoudsstoffen.
Traditionele werkwijze
Zoals je ziet kunnen veel inhoudsstoffen door meerdere oplosmiddelen opgenomen worden. Om dan een keuze te maken welk oplosmiddel je kiest, hangt deels af van voorkeur, maar ook wat de meest gangbare of traditionele manier is om met het kruid te werken. Mocht je twijfelen over welk oplosmiddel je moet kiezen, doe dan onderzoek naar het traditionele gebruik van het kruid. Zoals ik bij Sint Janskruid al eerder aanhaalde: het traditionele gebruik ervan is om er een tinctuur van te maken. Dit zul je dan ook in kruidenboeken terug kunnen vinden en daardoor al weten welk oplosmiddel je het beste kunt kiezen.
Conclusie
Mocht je deze informatie nog niet helemaal begrijpen; don’t worry. Deze informatie heeft vaak tijd nodig om volledig in te dalen en is voor veel mensen overweldigend in het begin. In deze cursus geef ik genoeg hulp om aan de slag te kunnen zonder dat je zelf hoeft te bepalen welk oplosmiddel het beste is. Ik geef de informatie in dit hoofdstuk puur en alleen zodat je beter begrijpt waarom we verschillende oplosmiddelen gebruiken. Keer gerust vaker terug naar dit hoofdstuk om de informatie te herlezen en dan zal het vanzelf logischer en begrijpelijker worden.
