Elixer

Wanneer je je gaat verdiepen in kruidengeneeskunde en -boeken zul je ongetwijfeld de term elixer tegenkomen. Het klinkt magisch en geheimzinnig, en dat is het eigenlijk ook een beetje. Het woord elixer heeft niet één duidelijke definitie; het is meer een verzamelnaam voor middelen waar meestal meerdere technieken en oplosmiddelen tegelijk worden gebruikt. Zoals bijvoorbeeld alcohol met honing, of azijn met kruidensiroop. Soms wordt het met glycerine, fruitsap of citroensap gemaakt. Het gebruik van meerdere oplosmiddelen helpt om meer inhoudsstoffen uit de kruiden te onttrekken en zorgt daarom voor een bredere werking. Ook bieden meerdere oplosmiddelen vaak een langere houdbaarheid! Je zorgt er op deze manier voor dat je zo veel mogelijk uit je kruiden haalt wat erin zit.

Folkloristisch medicijn

Wat ik mooi vind aan elixers is dat het iets is waar je op gevoel mee kan werken, het staat open voor eigen invulling en inspiratie. Het is een echt folkloristisch medicijn, wat betekent dat we niet met duidelijke regels en hoeveelheden hoeven te werken. De bereiding van elixers vereist geen exacte afmetingen, maar is meer een kruidig en culinair avontuur dan een precieze formulering. Het kan gemaakt worden met talloze soorten kruiden.

Hoe gebruik je een elixer?

Elixers kun je op dezelfde manier gebruiken als oxymels, kruidensiroop en azijn. Ze hebben een vergelijkbare werking, immers hebben ze ook vergelijkbare ingrediënten. Gemaakt met alcohol of glycerine kun je ze ook als een tinctuur inzetten. Verder zijn elixers vaak ook simpelweg heel smaakvol en te verwerken in voeding en drankjes.

Houdbaarheid

Hoewel het fijn is dat we niet met precieze hoeveelheden en verhoudingen hoeven te werken bij het maken van elixers, raad ik wel aan om goed te letten op de houdbaarheid en hoe je ermee werkt. Onthoud dat ieder oplosmiddel een ander conserverende kwaliteit heeft en een elixer met alleen water en honing veel minder lang houdbaar is dan wanneer je het met alcohol en honing maakt.

Zorg dat je schoon werkt, steriliseer de potten waar je de elixer in maakt en bewaart. Je kunt zowel met verse als gedroogde kruiden werken, maar de houdbaarheid zal langer en bederf minder snel voorkomen als je gedroogde kruiden gebruikt. Bewaar de elixer voor de zekerheid in de koelkast, label met datum dat het gemaakt is en gebruik (afhankelijk van de ingrediënten) binnen één tot zes maand(en). Ruik en proef eerst voor gebruik. Zodra je kruidenelixer gaat bubbelen, schimmelen of ruikt naar fermentatie, is het beter om het niet meer in te nemen.