Een wormenhotel maken

Wormenhotel

In bovenstaande video legt mijn grote permacultuur vriend Gerard Visser uit aan mij en jullie hoe je heel simpel een eigen wormentoren, ook wel wormenhotel of bak genoemd, maakt. Dit doet hij ook geregeld met zijn cursisten in zijn Permacultuur Cursussen. 

Samengevat:

Een wormenhotel is een composteersysteem waarin wormen organisch afval omzetten in voedzame compost en wormensap. Je kunt dit heel makkelijk zelf maken en in bijvoorbeeld je keuken zetten. Heel handig voor mensen die klein wonen en geen tuin hebben voor een compostbak. Wormencompost is super voedzaam en echt fantastisch voor de moestuin. Ook het wormensap kun je zo makkelijk, verdund, in je moestuin gebruiken. Bijna gratis en voor niks.   

Wat heb je nodig voor de wormentoren?

• Minimaal 3 emmers
• 1 deksel
• Een boormachine, een boor van 6mm en 28mm
• Een kraantje
• Eisenia fetida ofwel tijgerwormen (die kun je online bestellen of bij een bevriende tuinder halen)

!!! EN SUPER BELANGRIJK: Zorg voor een ZEIL op je tafel voordat je gaat werken. Zie deze twee Permaculturisten die ff microplastic gaan maken in de tuin. Oeps! DON’T TRY THIS AT HOME. Je kunt ook de gaten branden door je boortje even in het vuur te houden. Dan komen er wel giftige gassen bij, dus het is zelf afwegen welke keuze je maakt. Wij hebben alles netjes aangeveegd en gestofzuigd. Oepsiepoepsie. Wil je het nog duurzamer doen en “afval” hiervoor gebruiken dan zijn lege mayonaise emmers van de plaatselijke snackbar hier ook ideaal voor. 

Hoe maak je het?

1. Boor +/- 20 gaten in de deksel
2. Boor in emmer 1 een stuk of 10 gaten rondom in de bovenkant voor zuurstof. Laat de bodem heel. Hier ga je het wormensap opvangen.
3. Boor in emmer 1 een gat voor het kraantje. 
4. Boor in emmer 2 een stuk of 10 gaten rondom in de bovenkant voor zuurstof en een stuk of 20 gaten in de bodem.
5. Boor in emmer 3 een stuk of 10 gaten rondom in de bovenkant voor zuurstof en een stuk of 20 gaten in de bodem.
6. Schuur eventueel de gaten om geen microplastic in je toren te krijgen
7. Leg een dikke steen in emmer 1. Plaats in emmer 1 nu op de steen emmer 2. Vul deze met organisch materiaal en je wormen. Doe de deksel erop. 

Hoe werkt het?

Als emmer 2 flink gevuld is, kun je emmer 3 erbovenop zetten. De wormen kruipen vanzelf naar de volgende emmer. Wanneer emmer 2 volledig is gecomposteerd, kun je jouw vermicompost, oftewel wormencompost gebruiken in je moestuin. Emmer 3 wordt dan emmer 2 en komt op emmer 1 en emmer 2 wordt emmer 3 en komt weer boven op. Zo kun je eeuwig doorgaan. Zit er sap in de onderste emmer, dan kun je het aftappen. Verdun het in verhouding 1:10 en gebruik het voor je kamerplanten en in de moestuin.

Wormen bestaan het grootste gedeelte uit water, dus bedenk dat te koud en te warm niet fijn voor ze is. In de keuken kun je de toren, hotel of bak prima plaatsen. Wil je het buiten? Vindt dus een plekje in de schaduw als je de toren buiten wilt neerzetten. In de winter is een schuur een goede optie. 

Wat eten je wormen graag?

Organisch materiaal in de juiste verhouding die je steeds toevoegt. Je moet je huisdieren wel blijven voeren natuurlijk.  Wat kun je allemaal wel en beter niet gebruiken?

🚫 Citrusvruchten & ui – Sinaasappelschillen, citroen, limoen en uien zijn te zuur en kunnen de pH-waarde verstoren.
🚫 Vlees, vis & zuivel – Dit trekt ongedierte aan en gaat rotten, wat voor stank zorgt.
🚫 Brood & pasta – Dit schimmelt snel en kan klonten vormen waarin wormen vast komen te zitten.
🚫 Gekookt voedsel – Vet en kruiden kunnen schadelijk zijn voor de wormen.
🚫 Pittig of sterk gekruid eten – Denk aan knoflook, pepers of hete specerijen.
🚫 Teveel nat afval in één keer – Hierdoor kan het wormenhotel te vochtig worden en gaan rotten.
🚫 Grote hoeveelheden gras of bladeren – Dit kan gaan klonteren en verstikken de wormen.

Wat vinden wormen wél lekker?

✅ Groente- en fruitresten (zonder citrus)
✅ Koffiedik en theeblaadjes (zonder nietjes in theezakjes)
✅ Eierschalen (fijn gemalen, helpt de pH balanceren)
✅ Karton & ongebleekt papier (als structuurmateriaal)
✅ Bladeren en kleine gescheurde takjes (maar niet te veel)

Wil je je wormen blij houden? Zorg voor variatie in hun dieet en houd de vochtbalans op peil! Ruikt het te zuur? Je kunt lavameel, kokosvezel of een beetje hout – as toevoegen.

Voordelen van een wormenhotel

• Duurzaam: Vermindert afval en CO₂-uitstoot.
• Gezonde compost: Rijk aan voedingsstoffen voor planten.
• Geen stank: Goed beheerde hotels ruiken niet.
• Makkelijk te onderhouden: Slechts af en toe voeden en vocht controleren.
• Geschikt voor stad en dorp: Zelfs op balkons en in buurttuinen te gebruiken.

Een wormenhotel is dus een geweldige manier om op een kleine ruimte milieubewust met afval om te gaan en het in een kringloop te houden. 

Wil je meer informatie weten? Check dan deze PDF van de stadswormerij.

https://stadswormerij.nl/media/1027/composteren-in-een-wormenbak.pdf 

Wist je dat Gerard met meerdere families een stuk land in Spanje heeft gekocht wat zij met regeneratieve landbouw helemaal proberen om te toveren van woestijn naar eetbaar, groen paradijs? En dat hij een waanzinnige Permacultuur moestuin heeft aangelegd op de middelbare school waar hij ook gymleraar is? Gerard is een fantastisch leraar waarmee je echt hands – on aan de slag gaat. Wil je meer van Gerard weten en in regio Haarlem aan de slag met Permacultuur, check dan zijn website www.de-voedingsbodem.nl of volg hem op Instagram @voedselbosje